Το Ονειροσφαγείο της Κατερίνας Ζησάκη έχει περισσότερες από τρεις διαστάσεις. Οι κατεξοχήν δύο, που ορίζουν το χώρο, και η τρίτη που είναι ο ιστορικός χρόνος. Ο ιστορικός χρόνος είναι παρόντας στο έργο της, σε αντίθεση με την έντεχνη παράλειψή του από πολλούς ομότεχνους, που δηλώνουν καλλιτεχνικά νομιμόφρονες. Και είναι σύννομοι με το εκάστοτε κυρίαρχο ρεύμα στην τέχνη. Η αυτοαναφορικότητα γίνεται συνώνυμο της ασφαλούς γραφής, αποστειρωμένης από τα εξωτερικά κοινωνικά ερεθίσματα, που αρνείται πεισματικά τον ιστορικό χρόνο ή τη διαλεκτική σχέση της με αυτόν. Αυτή η μονοδιάστατη ή τυφλή αυτοαναφορικότητα λείπει από το ζωντανό και πολύσημο λόγο της Ζησάκη.

Η γραφή της εμπεριέχει μια κυρίαρχη αντίθεση. Η οποία διαπερνά το Ονειροσφαγείο, οικοδομώντας το σε μια πολύ στέρεη βάση. Η αντίθεση αυτή, η οποία διακρίνεται εύκολα από ένα μάτι εξασκημένο στη διαφορική διάγνωση ή από έναν αναγνώστη με κοινωνική εναισθησία, εξελίσσει σαν σπείρα το έργο της, εντάσσοντας πρόσωπα, ιστορίες, γεγονότα, σε ένα process που ξεκινά από το χθες, περνά στο σήμερα και προχωρά στο μέλλον.

Ο λόγος της Κατερίνας Ζησάκη δεν διέπεται από το σύνδρομο του ποιητικισμού. Δεν εγκλωβίζεται στη φόρμα. Ούτε η αφαίρεση αποσκοπεί στον εντυπωσιασμό. Αντιθέτως υπηρετεί από την αρχή ως το τέλος τη διαλεκτική ενότητα μορφής – περιεχομένου.

Το ποιητικό της σύμπαν οικοδομείται από δύο βασικά κείμενα, που στέκονται σαν στέρεοι πύργοι στην εργογραφία της. Τις ήσυχες μέρες και το κόκκινο στόμα και το αύριο. Είναι βαθιά γνώστρια της Ανατομικής. Και στο Ονειροσφαγείο, στο οποίο μπαίνουν και βγαίνουν ανθρώπινες υπάρξεις, συντελείται ένα σύγχρονο έγκλημα με επιδέξιες ανατομικές κινήσεις. Η σύγχρονη εργασία είναι η ανθρωπομηχανή που συνθλίβει και η Κατερίνα ο αυτόπτης μάρτυρας που καταγράφει, σχεδιάζοντας στον ίδιο χρόνο τον άτλαντα ανατομικής. Έτσι χαρτογραφείται το αποτρόπαιο έγκλημα. Που συνεχίζεται, με διαρκείς επαναλήψεις, μέσα στον ιστορικό χρόνο. Ανατομικές γραμμές κάθετες, οριζόντιες και διαγώνιες. Μονές ή διπλές. Σκιαγραφούν τις πυκνές έλικες σκέψης που εδράζουν πάνω στο εγκεφαλικό στέλεχος. Αυτό που καθημερινά δέχεται πλήξεις, εκ των έξω, από ένα εχθρικό κοινωνικό περιβάλλον. «Στο μυαλό βρίσκεται ο στόχος».

Όσο και αν τα εγκεφαλικά κύτταρα υποχωρούν από τις έξωθεν κρούσεις των πληρωμένων σκοπευτών, που βρίσκονται σε εντεταλμένη υπηρεσία στο Ονειροσφαγείο, η ψυχή ασθενεί αυτοβούλως. Η πάθησή της ονομάζεται εκούσια θλίψη.

Το πρόταγμα όμως παραμένει καθάριο. Παρόλο που το Ονειροσφαγείο διαμέλισε το σώμα. Παρόλο που οι πληγές μένουν ανοιχτές. Παρόλο που το χαίνον τραύμα των κοίλων σπλάχνων σφύζει από αιμορραγία. Και αυτό γιατί στον πυρήνα του ποιητικού λόγου, η καρδιά διατηρεί ακέραιη την αρχιτεκτονική της. Τη διαλεκτική της ενότητα με τα μεγάλα αγγεία του ποιητικού σώματος, ειδικότερα με αυτά που αρδεύουν τα μαλακά μόρια της κεφαλής. Προστατεύοντας τον εγκέφαλο και τα μάτια από αυταπάτες και ιδεαλισμούς της γραφής. Το πρόταγμα παραμένει καθάριο. Γιατί η καρδιά της ποιήτριας διατηρεί τον σταθερό, αρχέγονο και συμπαντικό της ρυθμό.

Η ποίηση της Κατερίνας Ζησάκη δεν έχει καμία σχέση με τα μονοδιάστατα, θνησιγενή ποιήματα νομιμοφρόνων ποιητών. Ποιητών της αστικής ποιητικής αυταρέσκειας. Γιατί οι επαναστάτες – ποιητές, δεν ερμηνεύουν μονάχα τον κόσμο γύρω τους. Τον αλλάζουν. Και είναι σίγουρο πως μια μέρα τα ποιήματά τους θα πυρπολήσουν τον άδικο κόσμο που τα γεννά.

Σπύρος Μπρίκος