Ημερολόγιο 43: Λάνθιμος και νοσηρότης Μακαριστός και χλιδή Δημήτρης Τζουμάκας 18.11.17 Σάββατο. Ο θάνατος του ιερού ελαφιού. Αναμφισβήτητα ο Λάνθιμος είναι σπουδαίος σκηνοθέτης. Αυτό που λέμε διεθνών προδιαγραφών. Εν αρχή ήτο ο Αγγελόπουλος με την υψηλή αισθητική. Ο Λάνθιμος τον ξεπέρασε μέσα στην Αλκυονίδα που τον βλέπω τώρα με δύο νεαρά ζευγάρια αγκαλιαστά. Είναι τουλάχιστον δυο σκαλιά πιο πάνω. Βεβαία οι συγκρίσεις κι οι αξιολογήσεις μπορεί να είναι άδικες. Μία σκηνή από την Αναπαράσταση ή μία εικόνα σαν εκείνη με τις κόκκινες σημαίες στις βάρκες της λίμνης Παμβώτιδας από τις Ημερες του ’36 του Αγγελόπουλου μπορεί να είναι όλος Λάνθιμος! Και τούμπαλιν. Και οι δύο, όπως είπα, έχουν εξαιρετική αισθητική, δημιουργούν ατμόσφαιρα, τα πλάνα τους είναι πίνακες ζωγραφικής, είναι διανοούμενοι. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει και μία επιτήδευση, είναι και κάπως δήθεν: ο Αγγελόπουλος με τα long πλάνα του γίνεται βαρετός και ο Λάνθιμος εντυπωσιοθηρικός, πολύ τρομακτικός ώρες ώρες. Δεν έχω δει ταινία του που να μην μου έχει σφιχτεί η καρδιά και να μην τρομάξω.
Ο Λάνθιμος δεν είναι για ευαίσθητες και ρομαντικές ψυχές. Υπάρχει συνεχώς κάτι το απειλητικό στο έργο του κι ας λέει ότι γυρίζει «κωμωδίες». Ο Αγγελόπουλος, που είναι πλέον παρελθόν, προσπάθησε να κάνει μια ελεγεία για το σοσιαλισμό στα βαλκάνια, ο Λάνθιμος κάνει την ελεγεία του παράλογου των οικογενειακών σχέσεων, γίνεται όλο και πιο βόρειος, όλο και πιο σκοτεινός, πιο απαισιόδοξος, όλο και πιο εκδικητικός. Φυσικά έχει τα σουρεαλιστικά στοιχεία που απαλύνουν κάπως το βάρος, αλλά σε όλες τις περιπτώσεις παραμένει νοσηρός στο τρόπο που βασανίζει τους ήρωές του. Αυτό είναι που δεν μπορώ στον Λάνθιμο: τη νοσηρότητα. Κι όμως χωρίς δικαιολογία πήγα να δω και την τέταρτη ταινία του, επειδή ίσως κι εγώ, προσπαθώ στο μέτρο του δυνατού να γίνω νοσηρός, αποτυγχάνοντας παταγωδώς ως ο μικροαστός, με τις αναρχικούλικες ιδέες.
Εντάξει, μου αρέσει ο γήινος, ανθρώπινος κινηματογράφος, ο Λόουτζ, ο Ροσελίνι, ο Ντε Σίκα, φαίνεται όμως πως πρωτοπορία σήμερα, είναι η τάση προς τη νοσηρότητα από ένα μαέστρο στο είδος του. Ο Λάνθιμος αδικείται που δεν πήρε το βραβείο σκηνοθεσίας και πήρε σεναρίου, πρωτότυπο βέβαια, αδιανόητο όμως (πώς μπορεί ένα παιδί που είναι διαταραγμένο να είναι τόσο «διανοούμενος» και να λέει «αυτό είναι μια μεταφορά»;). Μεταφορά είναι η θυσία των μελών της οικογενείας με (εξεζητημένη για μένα) αναφορά, όπως κατά κόρον ειπώθηκε, στη Θυσία της Ιφιγένειας του Ευριπίδη. Αλλά η θυσία της Ιφιγένειας από τον πατέρα βασιλιά – όπως και του πρωτότοκου υιού από τον προπάτορα Αβραάμ – γίνεται με κάθε επισημότητα στον ανοικτό χώρο κατ’ εντολή θεών και Θεού. Εδώ, το τελετουργικό λαμβάνει χώρα σε ένα σκοτεινό χώρο, σε ένα υπόγειο(;) με τα μάτια δεμένα, στα τυφλά και υστερικά, κατ’ εντολή Ανήλικου διαταραγμένου.
Η σκηνοθεσία όντως αξεπέραστη. Όλα είναι βαλμένα στην εντέλεια, το έχουν επισημάνει ειδικοί (Γ. Κρασσακόπουλος) από την μουσική μπαρόκ στην αρχή, «από τον τρόπο που σκηνοθετεί την αρχιτεκτονική των χώρων και των χαρακτήρων» και πώς παίρνει το μάξιμουμ από τους ηθοποιούς του. Ούτε ο Χίτσκοκ, ούτε ο Πολάνσκι έφτιαχναν τέτοια ατμόσφαιρα. Στο θάνατο του ιερού ελαφιού (που δεν είναι θάνατος είναι σκοτωμός, είναι killing) όλοι έπρεπε να πάρουν πρώτο βραβείο ηθοποιίας. Αυτή η Νικόλ Κίτμαν μ’ αρέσει όσο τίποτ΄ άλλο. Στο Dοgville την ερωτεύθηκα (μία ταινία ορόσημο, ίσως η καλύτερη στο σινεμά μετά τις ταινίες του Μπονιουέλ). Στην παρούσα ταινία έχεις την εντύπωση πως γεννήθηκε η ιδανική σύζυγος και παράλληλα η επιστήμων, η ιατρός. Και κοιτάξτε πώς την κινηματογραφεί ο Λάνθιμος, γυμνή σε πλήρη αναισθησία: Βλέπεις τα κόκκαλα του λαιμού της να βγαίνουν από την οθόνη!

Έξι επιβάτες όρθιοι στον ηλεκτρικό, εκ των οποίων και μια γυναίκα, φοράνε και οι έξι πάνινα παπούτσια παρόλο που ο καιρός έχει αρχίσει να κρυώνει. Είμαι ο έβδομος και ο μόνος που φοράει μποτάκια. Εξ αυτών δύο αποστεωμένοι, δηλαδή κοκκαλιάρηδες χωρίς λαιμά, συζητάνε έχοντας κολλημένοι τις μούρες τους κι εγώ με κολλημένο το αυτί σε όλα τα θεϊκά της κόλασής τους που λένε: Μη το γκαντεμιάζεις ρε. Δεν το γκαντεμιάζω. Μα το γκαντεμιάζεις, θα τα πάρουμε σου λέω, τα δίνει η Πρόνοια. Μα πότε θα τα πάρουμε; Θα τα πάρουμε. Θέλω δέκα για κείνο που σούλεγα. Εγώ το παίρνω με πέντε. Πώς το παίρνεις; Το ρουφάω. Πώς; Θα σου δείξω, και μένανε μού δείξανε. Πότε θα τα πάρουμε; Θα τα πάρουμε. Πότε θα τα πάρουμε γιατί είμαι μπλεγμένος. Θα τα πάρουμε. Ρε είμαι μπλεγμένος, σου λέω.

Καταγραφή. Άνοιξαν τα σεντούκια του Μακαριστού. Xλιδή. Τα κατέγραψε επιτροπή την οποία αποτελούσαν δικαστικές αρχές, ο διευθυντής της αστυνομίας, ο εκπρόσωπος της εφορίας, εις συμβολαιογράφος, ο αρχιερατικός επίτροπος Θωμάς Χρυσικός, ο πρώην αρχιερατικός επίτροπος Θωμάς Συνοδινός, ο γνωστός Βρεσθένης Θεόκλητος Κουμαριανός, και δύο διάκονοι του Χριστόδουλου. Καλά ο χριστιανός δεν ήξερε ότι θα πεθάνει και πίστευε ότι θα τα πάρει μαζί του; Κι όλο έπαιρνε, έπαιρνε από την Πρόνοια, από τις φιλάνθρωπες κυρίες και τους αφελείς. Τα πράγματα που καταγράφηκαν βρίσκονταν τόσο στο ιδιαίτερο δωμάτιο του Χριστόδουλου όσο και στα βεστιάριά του (ιματιοθήκες) και στο υπόλοιπο ανάκτορό του. Περάστε κόσμε να τα δείτε, να θαυμάσετε τον Άρχοντα των δαχτυλιδιών, τον άνθρωπο του Θεού.
Μόνο τα μικροαντικείμενα τρεχούσης χρήσεως του δωματίου του ξεπερνούν σε αξία το ένα εκατομμύριο ευρώ. Τσα.
Αναφέρουμε μερικά χαρακτηριστικά από τα καταγραμμένα:
*600 ζεύγη χρυσά ή αργυρά μανικετόκουμπα. Τσα.

*Απ’ αυτά τα 140 ζευγάρια έχουν διαμάντια και μερικά έχουν ζαφείρια.

*Πάνω από 100 πολύτιμα χρυσά και αργυρά στυλό και πέννες ανεκτίμητης αξίας.

*Πάρα πολλοί χρυσοί και αργυροί σταυροί ευλογίας με πολύτιμα πετράδια. Πολλές αρχαίες εικόνες.

*30.000 ευρώ και 9 χρυσές λίρες σε φάκελο για τον π. Θωμά Συνοδινό.

*Ένας μεγάλος πολυτιμότατος πολυέλαιος Baccarat αξίας 50.000.ευρώ η ανώτερη φίρμα στον κόσμο.

*Καναπέδες και πολυθρόνες του σαλονιού, των γραφείων και των δωματίων από τις δυο ακριβότερες φίρμες του κόσμου Versace και Armani.

*Μεταξωτές κουρτίνες πολυτιμότατες από τις καλλίτερες φίρμες στον κόσμο σε όλο το ανάκτορο. Γύφτος θα είναι κοτζαμάν Αρχιεπίσκοπος πεθαμένος; Όχι βέβαια.

*Εκατοντάδες λευκά πουκάμισα, τα περισσότερα μεταξωτά.

*Εκατοντάδες μαύρα παντελόνια πανάκριβα.

*Εκατοντάδες ζεύγη παπουτσιών όλα από τις δυο ακριβότερες φίρμες του κόσμου Sebago και Church’ s, απ’ αυτά που φορούν μόνο οι Άγγλοι πρίγκιπες, λόρδοι και άλλοι αριστοκράτες. Σαρανταποδαρούσα ήτανε; Ο Χριστόδουλος φορούσε μόνο τέτοια παπούτσια, που το κάθε ζεύγος τιμάται πάνω από 1.000 χίλια ευρώ (Όταν ανατράπηκε ο δικτάτωρ των Φιλιππίνων Μάρκος, βρέθηκε ότι η γυναίκα του είχε 80 ζεύγη παπουτσιών, ακριβά βέβαια αλλά συνηθισμένα).

*Τρεις δεκάδες σετ με καθημερινά δεσποτικά άμφια.

*50 επίσημες και μεγαλοπρεπείς αρχιερατικές στολές αξίας κατά μέσον όρο 300.000 ευρώ η κάθε μία.

*12 στέμματα ( μίτρες ) από χρυσό και πολυτίμους λίθους αξίας κατά μέσον όρο 300.000 ευρώ το καθένα. Μεγαλειότατος ο Μακαριστός. Δώσε ημίν ένα στέμμα.

*100 εγκόλπια χρυσά και γεμάτα πολύτιμους λίθους, κυρίως διαμάντια και ζαφείρια, αξίας 100.000 ευρώ το καθένα.

*200 εγκόλπιοι σταυροί ίσης αξίας και παρόμοιας διακοσμήσεως ο καθένας. Αρχιπάπαρος ο εκλιπών

*25 ποιμαντορικές ράβδοι (πατερίτσες) χρυσές και αργυρές και ελεφάντινες (φιλντισένιες) γεμάτες πολύτιμους λίθους, κυρίως διαμάντια και ρουμπίνια, αξίας κατά μέσον όρο 100.000 ευρώ η κάθε μία.

*40 απλές αργυρές ράβδοι (βακτηρίες, μπαστούνια) με ημιπολύτιμους λίθους, αξίας 20.000 ευρώ η κάθε μία.

*Δύο υπερπολύτιμα δισκοπότηρα χρυσά, σκαλιστά έργα τέχνης, με πολύτιμους λίθους, δώρα το ένα του Βαρθολομαίου και το άλλο του πάπα Ρώμης Βενεδίκτου. (Εντάξει οι Αρχιερείς ανταλλάσσουν δώρα, δισκοπότηρα με πολύτιμους λίθους, ο Μπρέζνιεφ όταν επισκέφτηκε τον Ζισκάρ Ντ΄Εστέν στο Παρίσι ζήτησε και έλαβε τρια αυτοκίνητα μαζεράτι. Εγώ δεν μπόρεσα να πάρω ποτέ στην κόρη μου εκείνο το σποράκι το αυτοκίνητο που της έταξα όταν θάμπαινε στο Πανεπιστήμιο κι ακόμη μου το «φυλάει» κι ούτε ένα κραγιόν στην Αρετή δεν πρόσφερα).

*Δεκάδες χρυσά και αργυρά κηροπήγια (δικηροτρίκηρα).

*Δεκάδες χρυσά και αργυρά επιτραπέζια κηροπήγια με πολύτιμους λίθους.

* Πολλές δεκάδες αργυροί δίσκοι σερβιρίσματος και κεράσματος.

* Δεκάδες αργυρές φρουτιέρες.

* Εκατοντάδες δωδεκάδων ποτήρια αργυρά και κρυστάλλινα υψηλής αξίας.

*Εκατοντάδες πανάκριβα αργυρά κρυστάλλινα και πορσελάνινα σερβίτσια ανυπολόγιστης αξίας.

* Εκατοντάδες δωδεκάδες πανάκριβα χρυσά και αργυρά κουταλομαχαιροπήρουνα φίρμας Christofie, που είναι η ακριβώτερη στον κόσμο.

* Εκατοντάδες πορσελάνινες δωδεκάδες πιάτων.

* Εκατοντάδες πορσελάνινες και αργυρές πιατέλες. Βαρύτιμες μεταξωτές κουρτίνες σε όλο το ανάκτορο.

* Εκατοντάδες ζεύγη μεταξωτές πιτζάμες.

* Δεκάδες μεταξωτές κλινοστρωμνές και μαξιλάρια.

* Τέσσερις ζωγραφικοί πίνακες αμύθητης αξίας που ανήκουν στο Μουσείο Μπενάκη και τους νοίκιαζε με μηνιαίο μίσθωμα που του καθενός η αξία είναι όσο τα μηνιαία μισθώματα τριών μεγάλων και πολυτελών ρετιρέ.

* Έξι γκραβούρες με πανάκριβο μηνιαίο μίσθωμα από το ίδιο Μουσείο.

* Πάρα πολλά και πανάκριβα έπιπλα από πολύτιμα ξύλα υφάσματα μέταλλα και γυαλιά, φτιαγμένα από τις 4 μεγαλύτερες και ακριβότερες φίρμες στον κόσμο.

* Τα αρχιτεκτονικά σχέδια για δύο βίλες-ανάκτορα του Χριστοδούλου, για να ξεκουράζεται, που θα κτίζονταν σε τεράστια οικόπεδά του πανύψηλης αξίας, ένα στην Ερμιονίδα και ένα στον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο σε πανέμορφες τοποθεσίες.

* Ένα τεράστιο ποσό (πολλά εκατομμύρια ευρώ), για να κτιστεί ειδικό μουσείο με την επωνυμία «Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος», για να φυλάγονται και να εκτίθενται εκεί σε κοινή θέα οι στολές, οι μίτρες, οι πατερίτσες, και όλα τα λειτουργικά και μη λειτουργικά κοσμήματα και σκεύη του Χριστόδουλου στους αιώνες των αιώνων.

Αυτό τον άνθρωπο, τον βουτηγμένο στους θησαυρούς και στα υλικά αγαθά, τον είχαν σαν «πνευματικό οδηγό» και πίνουνε ακόμη νερό στο όνομά του «οι λάτρεις του κεριού», όπως λέει ο Νίτσε.
«Το πραγματικό είναι αυτό που αντιστέκεται να συμβολοποιηθεί με τρόπο απόλυτο», λέει η αλεπού Λακάν.
«Να αγαπάς είναι πάνω απόλα να θέλεις να είσαι ο αγαπημένος» συνεχίζει ο Λακάν. Ο Εστεμμένος Αγαπημένος Χριστιανός.

Ξεμυτίζει ο έρπης, είναι μέσα μου σαν τον φασισμό, σαν την Πανούκλα του Καμύ. Νικήθηκε η πανούκλα στο ομώνυμο βιβλίο του Αλπέρτ Καμύ αλλά βρίσκεται ακόμη στα ντουλάπια. Διαβάζω την Αέναη επιστροφή του φασισμού του Rob Riemen. Ο Ολλανδός συγγραφέας διατείνεται ότι ο φασισμός δεν έχει ιδεολογία, θα πάρει τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας στην οποία ανήκει. Ο φασισμός μέσα μας σαν έρπης. Είμαι κρυφοφασίστας, μοχθηρός, κομπλεξικός, είμαι ρατσιστής, ενώ λέω ότι δεν είμαι, «εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω».

Αλλά κι εσύ δεν ενδιαφέρεσαι για μένα, για έναν κρυφοφασίστα. Θέλεις να με ελέγξεις μόνο. Πού πάω, τι κάνω, ποιους βλέπω, ποιος με εξετάζει, θέλεις να ελέγξεις το χρόνο μου, όπως και τους οικονoμικούς μου πόρους.

19.11.17 Κυριακή. Δεν είμαι ο νέγρος σου, ταινία του Ραούλ Πεκ για τις φυλετικές διακρίσεις στις ΗΠΑ στο Άστυ με το πιο ωραίο κορίτσι του κόσμου. O μαύρος συγγραφέας Τζέιμς Μπόλντουϊν (1924-1987 μιλάει για τους τραγικούς θανάτους των ηγετών του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα Μάλκομ Εξ, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και Μέντγκαρ Έβερς, ξηλώνει τη μαύρη ιστορία της λευκής Αμερικής και η επιχειρηματολογία του κρύβει το θυμό, ο θυμός το συναίσθημα, το συναίσθημα την επιχειρηματολογία και πάει λέγοντας. Who needs niggers; «Η Ιστορία δεν είναι το παρελθόν. Είναι το παρόν. Φέρουμε την ιστορία μας μέσα τη φέρουμε στο δέρμα μας. Είμαστε η ιστορία μας. Αν προσποιηθούμε το αντίθετο, είμαστε κοινοί εγκληματίες».

Ξύλο στο μπιστρό. Διαβάζω συνέντευξη με τον εικαστικό Θεοφυλακτόπουλο που λέει ότι είναι οξύθυμος και διηγείται πώς επιτέθηκε στο Παρίσι στον ποιητή Χριστοδούλου.
Ήμουνα μπροστά με το Mαυρόπουλο την ώρα της επίθεσης που έλαβε χώρα τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας στο μπιστρό Saint Claude, στον Άγιο Κλαύδιο, όπως το αποκαλεί ο Βασίλης Βασιλικός. Ο Θεοφυλακτόπουλος ήταν οξύθυμος, ο Χριστοδούλου είχε μία έπαρση κακή το γύρευε το ξύλο του.
–On m’ assassine ! Police, au secours, on m’ assassine ούρλιαζε ο γίγας ποιητής που είχε γίνει νταντέλα μπροστά στο μικρόσωμο αλλά καλπάζοντα Θεοφυλακτόπουλο.
Το ωραίο, ότι ο Θεό δεν δοκίμασε να την κοπανίσει, κάθισε σαν κύριος και συνέχισε να πίνει τον καφέ του ήσυχα, μέχρι να έλθει η Αστυνομία να τον συλλάβει.
Πήγα να δω τα έργα του Θεοφυλακτόπουλου που εκτίθενται στον εκδοτικό Oίκο Ροδακιό. Ο Οίκος είναι στην οδό Κολοκοτρώνη περνάς το Booze, περνάς τη διπλανή ψησταριά με την τσίκνα και εισέρχεσαι στο κυριλέ μπαρ Νοέλ, όπου και η έκθεση του φίλου μας. Το μπαρ «Χριστούγεννα» είναι σε στιλ Βιέννης, παραφορτωμένο πολυελαίους και Χριστουγεννιάτικη γαρνιτούρα, έχεις μπει σε ένα χώρο «παραδεισένιο», ψεύτικο όπως όλοι οι παράδεισοι, με πολλή πιτσιρικαρία που μεγαλοπιάνεται κι εσύ θες να δεις απλώς μία έκθεση ζωγραφικής. Οι εκδόσεις Ροδακιό που συστεγάζονται με τις εκδόσεις Φωταγωγός και Περισπωμένη, στριμωγμένες στην άκρη του φαραωνικού Νοέλ είναι εξαιρετικές. Θεοφυλλίζω άγνωστες σε μένα ποιητικές συλλογές, ξετρυπώνω έναν Μπούρα και ξεχνάω το Θεοφυλακτόπουλο στους τοίχους κρεμασμένο.
Το βράδυ διαβάζω κριτικές ξένων επισκεπτών στο FB για το Νοέλ, είναι αρνητικές, ενώ οι Έλληνες είναι περισσότερο συγκαταβατικοί. Γράφει η Aimie Flack: We were recommended ‘Νoel’ but sadly we had a rubbish experience.
We were plonked in a corner away from all the decretive tables, we wanted to space out the meal so shared a starter but then nobody came back to take our mains or even check back that we was ok, we paid our bill and left without them even clearing the starter. Seriously let down and wouldn’t go back again.

20.11.17 Δευτέρα. Βγαίνω για ψώνια και εφημερίδα. Πάρε σεντόνια λέει ο πλανόδιος χαμάλης στην περιπτερού που έχει βγει από το κουβούκλιο και μιλάει με το Κομμωτήριο.
–Δεν θέλω, του λέει αυτή.
–Πάρε μαξιλαροθήκες.
–Δεν θέλω.
–Πάρε πετσέτες.
–Ωχούου. Σου είπα δεν θέλω χριστιανέ μου. Δεν καταλαβαίνεις. Φύγε από δω.
–Δεν υπάρχει Έλληνας να αγοράσει εδώ, μουρμουρίζει καθώς απομακρύνεται. –Ελληνίδα είναι η περιπτερού, του λέω
–Ξένη είναι.
–Έτσι νόμιζα κι εγώ, αλλά είναι Ελληνίδα σου λέω.
–Η φάτσα δείχνει ξένη.
–Οι φτωχοί μοιάζουν με τους ξένους στον Αγιο Παντελεήμονα, του λέω φιλοσοφικά. –Δεν υπάρχουν Έλληνες πια επιμένει ο περιπλανώμενος πωλητής.
–Ποιοι είναι οι καθαροί Έλληνες;
–Εγώ ξέρω ότι Έλληνες είναι όσοι γεννηθήκανε εδώ.
–Εσύ γεννήθηκες εδώ;
–Στην επαρχία.
–Άρα είσαι ξένος κι εσύ.
–Σιγά ρε, εσύ πού γεννήθηκες;
–Ξένος είμαι, αλλά γεννήθηκα εδώ. Όλοι ξένοι είμαστε.
Ουφ, ούφ, γκουχ. Αγκο-μαχώ καθώς επιστρέφω φορτωμένος ντομάτες, κρεμμύδια, παπλμούς και ανανάδες. Στο ασανσέρ συμπίπτουμε με τον καχεκτικό τύπο του δευτέρου ορόφου που κουβαλάει κι αυτός ένα καφάσι ντομάτες πάνω σε ένα παιδικό καροτσάκι με 4 ρόδες.
–Είχανε φτηνά τις ντομάτες σήμερα, του λέω.
–Δεν τις πλήρωσα μου λέει, είχε κουπόνια η μάνα μου από την πρόνοια και είπα να μη τα χάσουμε.