Είναι και κείνες οι μέρες που δεν γνωρίζεις πού να εστιάσεις. Στο υπόλοιπο ή στην αφαίρεση; Στην πράξη ή στο αποτέλεσμά της; Μένεις μετέωρος ανάμεσα σε αυτό που σου έμεινε από αυτό που έκανες, για να βρεις -όσο μπορείς να βρεις- τη σημασία που έχουν οι απλές αριθμητικές πράξεις στην δύσκολη ύπαρξη.

Είναι εκείνες οι μέρες που Το υπόλοιπο της αφαίρεσης, η πρώτη ποιητική συλλογή της Βασιλείας Οικονόμου, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γκοβόστη το 2015, έρχεται να σου δώσει την απάντηση ή μία ακόμα ερώτηση, μέσα από τις λέξεις της ίδιας της ποιήτριας, για την ουσία μιας πράξης ανθρώπινης. 

Τώρα απέμεινε

μια φωνή

μια τρύπα στο σεντόνι

ένα κορμί

Καθορισμένα σχήματα

να κουβαλάνε μιαν ακαθόριστη έλλειψη

που περιμένω να ξεστομίσεις

για να μπορέσω

να σηκωθώ

 

Επιλέγω από το ποίημα Καθρέφτες αυτό το απόσπασμα για να σε ρωτήσω, πόσους καθρέφτες βρήκες, χάραξες, έσπασες για να μπορέσεις να σηκωθείς;

Όσους χρειάζεται να σπάσει κανείς για να γνωρίσει το είδωλό του. Λένε όμως πως όταν σπάει ένας καθρέφτης ακολουθούν χρόνια “κακής τύχης”. Όλα προφανώς έχουν ένα τίμημα.

 

2.

Στο ποίημα Μανταλάκια εκφράζεις μια ανατροπή:

Δείτε πόσο αγαπιούνται οι άνθρωποι

-παίζει η μουσική-

σ’ αγαπώ γιατί είσαι ωραία

γιατί δεν είσαι εσύ

 

Αναρωτιέμαι, ποιον εαυτό μας, βρίσκει ο άνθρωπος που λέει το σ’ αγαπώ, πώς ο εαυτός μας, βρίσκει τον άλλο, πότε και γιατί αλλάζει ώστε το γιατί είσαι εσύ, να γίνεται γιατί δεν είσαι εσύ;

Δεν υπάρχει μόνο μια απάντηση σ’ αυτή την ερώτηση. Αν ο καθένας πάρει μια στιγμή και επανεξετάσει τους έρωτες της ζωής του θα καταλήξει πως η ερώτηση αυτή είναι καταδικασμένη να επανέρχεται και η απάντησή της καταδικασμένη να μεταβάλλεται.

3.

Γνώρισα το Θεό από φωτογραφίες

Κανένα μου φιλί δεν του άλλαξε την έκφραση

Αποχρώσεις αποχωρήσεων ο τίτλος του ποιήματος. Πόσες φωτογραφίες χρειάστηκε να κοιτάξεις για να Τον γνωρίσεις; Κατάφερες ποτέ να Τον μάθεις; Το πολλαπλό φιλί σου, ήταν από αγάπη, ή θύμιζε εκείνο της προδοσίας;

Το φιλί που αναφέρεται στο ποίημα δεν είναι ούτε φιλί αγάπης ούτε προδοσίας. Περισσότερο είναι το παρακλητικό φιλί ενός παιδιού . Μεγαλώνουμε όμως και αποφασίζουμε να αναζητήσουμε φιλιά που έχουν ανταπόκριση.

4.

Στο Ψαλμοί διαβάζω:

Νόμισμα ενοχής

εξαγόρασε τα κίνητρα

Υπάρχουν νόμοι

-δεν είμαστε ζώα-

Υπάρχουν υπόνομοι για όσα δεν καταπίνονται

 

Στέκομαι μπροστά στον δικό σου υπόνομο Βασιλεία. Τι  αντικρίζω;

Δεν ξέρω πως βρεθήκατε εκεί αλλά προτείνω να επιστρέψετε γρήγορα σε μέρη πιο ευήλια.

Ό,τι έσπασε το κατάπια

Τσιμέντο και σίδερα ευπρέπισαν την ανάμνηση

Καλοχτενισμένη ανάμνηση

χωρίς χώμα στους ώμους

χωρίς κρύο

χωρίς νεκρούς προστάτες

Αμίλητη ανάμνηση

 

Ήταν κάποτε δική μου

 

Από το ποίημα, Το σπίτι. Δεν θα σε ρωτήσω για εκείνη την ανάμνηση. Θα σε ρωτήσω για τις αναμνήσεις που είναι τώρα δικές σου. Ποια υλικά τις ευπρεπίζουν;

Η τρυφερότητα με την οποία επιστρέφω στο παρελθόν.

 

 

Γενέθλια

[…]

Αυτή γυρίζει πλευρό και φτύνει

Μου το χρωστάει

που δεν της έδωσα πόδια να φύγει

Μου το χρωστάει

που δεν της έδωσα φωνή να με βρίσει

Μα έτσι

έχω μια κόρη αγέννητη

που δε θα πεθάνει ποτέ                                           

 

Τι είναι αυτό που σε κάνει να θέλεις να απέχεις από μια διαδοχή σχέσεων, και να μην κάνεις την ανατροπή δημιουργώντας μία κόρη-σχέση διαφορετική;

Μου κάνει εντύπωση η ερμηνεία σου. Βρίσκω σαγηνευτικό το γεγονός πως στην ποίηση, όπως και σε κάθε μορφή τέχνης, το έργο είναι ανοιχτό σε τόσες ερμηνείες όσες και οι προσωπικές ματιές των ανθρώπων που το μοιράζονται.

7.

Από το ποίημα Κάτι, διαβάζω:

Μονάχα στο λυγμό της γέννησης

στο λυγμό του θανάτου

παραμένει ανθρώπινο κάτι

 

Το ζυγίζω με τα χρόνια

κι έχει πάντοτε την ίδια βαρύτητα

 

Ποια βαρύτητα έχει αυτό το Κάτι, Βασιλεία;

 

Τη βαρύτητα της ύπαρξης, όμως ο καθένας έχει τη δική του ζυγαριά.

 

 

8.

Μαζικοί τάφοι

[…]

Αυτά τα ερείπια

Πάντα θα τρέφονται με πτώματα

Να παραμένουν ήπια

Να αποκτούν τουριστικό ενδιαφέρον

κι εμείς

λόγο ύπαρξης

 

Πόσα ερείπια χρειάστηκε να στοιχειώσουμε για να αποκτήσουμε λόγο ύπαρξης; Τον αποκτήσαμε;

Τον αποκτήσαμε αν είχαμε σκοπό να γίνουμε φαντάσματα. Τα ερείπια τα στοιχειώνουμε και μας στοιχειώνουν. Είναι αστείο να συνδέουμε την ουσία της ύπαρξής μας με τη σκιά του μεγαλείου των κατορθωμάτων κάποιων άλλων. Το ζήτημα είναι να αποκτήσουμε λόγο ύπαρξης μέσα από αυτά που χτίζουμε οι ίδιοι.
9.

Μαθήματα γλώσσας

Να μιλάς όμορφα

έλεγε η μάνα μου

Μου μάθαινε να λέω

Ατέρμονος

Ευπροσήγορος

Προσηνής

 

Είναι δύσκολες αυτές οι λέξεις;

 

Τώρα, δοκίμασε να πεις,

Αντίο

 

Αντίο. Το δοκίμασα. Πόσες φορές δοκίμασες εσύ, να πεις Αντίο; Ποια άλλη λέξη σου είναι δύσκολη;

Το ζήτημα δεν είναι πόσες φορές το δοκίμασα, αλλά πόσες με δοκίμασε.
Επίσης, βρίσκω υπέροχα δύσκολη τη λέξη «σουπερκαλιφρατζιλιστικεξπιαλιντοσιους»

 

 

10.

Επίλογος

Θα σου πω προτού φύγω πως

αν ξαναβρώ το φεγγάρι στο δρόμο

δεν το κρεμάω στον ουρανό.

Πλήθυναν οι κρεμασμένοι.

 

Θα το φάω

Χρειάζομαι λίγο φως

 

Επέλεξα για το τέλος, το ποίημα Επίλογος, για να σε ρωτήσω αν, από τότε,  βρήκες ξανά το φεγγάρι;      

Το δικό μου φεγγάρι έχει αναπτύξει ένστικτο αυτοσυντήρησης και κρύβεται. Αν το ξαναβρώ πάντως, θα καλέσω φίλους. Μου αρέσει να μοιράζομαι το φαγητό μου.

 

Η Βασιλεία Οικονόμου γεννήθηκε το 1983 στον Πειραιά. Σπούδασε Ιστορία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ποιήματά της έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά έντυπα. Το Υπόλοιπο της Αφαίρεσης αποτελεί την πρώτη της ποιητική συλλογή.

Ερωτήσεις: Μαρία Τσιράκου