Τον Αύγουστο κρυφομιλούν οι πελαγίσιοι στη Στοκχόλμη

Το ποίημα «Έτος 2735 α.κ.Ρ.» του Κωστή Παπακόγκου (γεν. 1936 στο Παχτούρι της κεντρικής Πίνδου), γράφτηκε μετά το θάνατο του Λ. Μπρέζνιεφ, γενικού γραμματέα του σοβιετικού κόμματος, και περιλαμβάνεται στη δέκατη ποιητική του συλλογή∙ δεύτερη μετά τα «Γκρεμόχορτα» που κυκλοφορούν στην Ελλάδα την τελευταία διετία από τις εκδόσεις Μανδραγόρας. Είκοσι τρία χρόνια από την έκδοση της «Ιθάκης» στα σουηδικά, το βιβλίο που παρουσιάζεται στην πρόσφατη έκδοση στη χώρα μας με σχόλια και κριτικά σημειώματα από το σουηδικό τύπο, αποκαλύπτει το σύνολο της ποιητικότητας του δημιουργού. Χωρισμένη σε 4 ενότητες η συλλογή καταφέρνει να συνδέσει ποιητικά, αλλά και ιστορικά, το ομηρικό έπος με τα τραγικά γεγονότα του Εμφυλίου και την αγωνία της ύπαρξης, όπως αυτή αποτυπώνεται όχι μονάχα στη ζωή αλλά και στην τέχνη. Την Ναυσικά, τον Ελπήνορα, τους Σπαρτιάτες διαδέχονται τα Άγραφα, ο Όλυμπος, ο Αχελώος, πεδία μαχών και διαψευσμένων ελπίδων, αλλά και ο λόγος του ποιητή Μιχάλη Κατσαρού: Καπνιά, τσιμέντο κι άλαλες καμπάνες/ κι ο Μιχάλης στον καφενέ μονολογάει: Εγώ κι ο Λένιν έρημοι/ σ’ αυτό τον κόσμο!

Αναγκασμένος να εγκαταλείψει τη χώρα του αμέσως μετά την κήρυξη της δικτατορίας, ο Κ.Π. ζει στη Στοκχόλμη κι ασχολείται αποκλειστικά με τη λογοτεχνία. Εκτός από το αντιδικτατορικό του μυθιστόρημα «Τα κύματα της Ρόδου», που εκδόθηκε το 1969 στα σουηδικά, εξέδωσε την κατοχική τριλογία: «Καπετάν Άρης», «Γράμματα για τον Άρη», «Ο μαχητής και τ’ αστέρι», βιβλία που γνώρισαν την ελληνική Εθνική Αντίσταση ευρύτερα στη Σκανδιναβία. Έχει εκδώσει μέχρι σήμερα είκοσι πέντε βιβλία σε διάφορες γλώσσες∙ τα δεκαπέντε από αυτά ποιητικά. Στη χώρα μας έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση οι ιστορικές βιογραφίες του για τον Άρη Βελουχιώτη («Καπετάν Άρης: Ο ανταρτοπόλεμος στην Ελλάδα 1940-1945», εκδ. Παπαζήσης 1976) και τον Μάρκο Βαφειάδη («Καπετάν Μάρκος: Ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα 1945-1949», δίτομο, εκδ. Παπαζήσης 1999).

Κατεξοχήν πολιτικές οι λυρικότατες αναφορές του Παπακόγκου, αποδεικνύουν την υπεροχή της ποίησης όχι μόνο ως απλού καλλιτεχνικού μέσου έκφρασης αλλά και ως διεξόδου για την επιβίωση και επιβεβαίωση του ανθρώπου. Έτσι, μέσω της τέχνης του κάνει ιστορία, ενώ ταυτόχρονα ανασυνθέτει τα βασικά στοιχεία της ύπαρξής μας: τη μνήμη, τη γνώση και τη θέληση. Ύμνος στην ελευθερία και τη ζωή το ποιητικό του έργο έρχεται να αναμετρηθεί με τα πεπερασμένα και τα ευτελή. Μένει στο ελληνικό κοινό η ευκαιρία να το χαρεί και να απολαύσει το σφρίγος, την ορμή και το βαθύ του λόγο.

«Ηλικίες»: Το χάραμα οι λέξεις είν’ αέρας/ είναι ρίγη και ψίθυροι και χρώμα.// Το μεσημέρι γίνονται ποτάμια/ καράβια δέντρα ή σύννεφα∙ κι ακόμα/ γίνονται πού και πού ντουφέκια.// Μα σα βουλιάξει ο ήλιος και λαλήσει/ το αηδόνι μες στη ρεματιά/ όλες οι λέξεις γίνοντ’ αίμα.

«Μ»

Μανδραγόρας, 2010
94 σελ.
ISBN 978-960-7528-99-5