12.12.18 Τετάρτη. Τρεις νεκροί από πυροβολισμούς και τραυματίες πάνω από 10 χτες βράδυ Τρίτης στο κέντρο του Στρασβούργου, σε χριστουγεννιάτικη αγορά, προκαλούν την κινητοποίηση των γαλλικών δυνάμεων ασφαλείας. Το περιστατικό χαρακτηρίστηκε «τρομοκρατικό». Ανησυχώ και σκέφτομαι το φίλο μου το Γιάννη τον Ανδριανόπουλο που υπηρετεί στο Γραφείο τύπου του Προξενείου μας εκεί, θα περνάει ζόρι, αλλά είναι άτομο ανθεκτικό.
13.12.18 Μέγα έγκλημα πολέμου στα Καλάβρυτα στις 13 Δεκεμβρίου του 1943: Γερμανοί πυρπολούν τα Καλάβρυτα και εκτελούν όλους τους άνδρες πάνω από 14 ετών.
Στρατιωτικό κίνημα λαμβάνει χώρα 13 Δεκεμβρίου 1967, υπό τον βασιλιά Κωνσταντίνο, για την ανατροπή της χούντας των Συνταγματαρχών. Το κίνημα εξελίσσεται σε φιάσκο κι ο Κωνσταντίνος φεύγει με το βασιλικό αεροπλάνο για Ιταλία από Καβάλα. Υπηρετώ με δυσμενή μετάθεση στον Έβρο στο εγκαταλειμμένο χωριό Γιαννούλη, εδώ και πολλές μέρες είμαστε στο ύπαιθρο, μέσα στο χιόνι, καθώς υπάρχει ένταση με την Τουρκία. Είναι σαν κακό όνειρο. «Θα σε τυφεκίσω», ουρλιάζει ο διοικητής καθώς με βρήκε να παίζω σκάκι αξύριστος με το τζόκεϊ ανάποδα στο παρατηρητήριο, πάνω από το ποτάμι χωρίς να έχω σκάψει λαγούμι μέσα στο βράχους όπως είχε ζητήσει. «Σιγά μωρέ παπάρα τα αίματα, φύλα τα σκάγια σου για τα αγριογούρουνα και τους μπουνταλάδες απέναντι. Θα φύγω από αυτή τη χώρα για πάντα», σκέφτομαι, «μόλις ξεμπερδέψω από δω».
Nέο βιβλίο έχει βγάλει ο αμίμητος Μίμης Ανδρουλάκης και εμφανίζεται σε όλα τα κανάλια. Μέχρι και στο Action24. Μιλάει αυτάρεσκα για τα ατέλειωτα προσόντα του. Ο παρ’ ολίγον γραμματέας του Κουκουέ επαίρεται ότι έχει δουλέψει πολλά χρόνια στον ιδιωτικό τομέα έχει δουλέψει σαν μαθηματικός κι «έχω βάλει εγώ τόσα παιδιά στο Πολυτεχνείο ουουού (από το) Αττικό φροντιστήριο και τέτοια». Τέτοιος αετός που είναι πώς δεν πάει και στην κυρία Μενεγάκη και στα πρωϊνάδικα; Μια χαρά θα τάλεγε. Τουλάχιστον από τον Τσόκλη καλύτερος, δεν θάλεγε ρατσιστικές αηδίες. Απλούστατα το πλούσιο λειρί του, της βραχύσωμης κορμοστασιάς του θα πρόβαλε, ως είθισται.
15.12.18 Σάββατο. 3ήμερο εκδηλώσεων στην Καλλιθέα: «Δεκέμβρης 1944 – Δεκέμβρης 2008: Βάρκιζα Τέλος!
Σήμερα «Δεκέμβρης 2008: Εξεγερμένες πόλεις». Ομιλητής Μάνος Σκούφογλου (ΑΚΕΑ – Αριστερή κίνηση εργαζομένων αρχιτεκτόνων). Την Κυριακή υπάρχει προβολή της ταινίας «Οι παρτιζάνοι των Αθηνών» του Ξενοφώντα Βαρδαρού που πρέπει να δω.
Πολλά απ᾿ τα συνθήματα του Δεκέμβρη ξεχάστηκαν, κάποια άλλα όμως σημάδεψαν τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς όλων αυτών που αγωνίστηκαν και στα χρόνια της κρίσης, στις μεγάλες απεργίες. Τα Δεκεμβριανά του 1944 ήρθαν ξαφνικά στην επικαιρότητα τον Δεκέμβρη του 2008 – και εξακολουθούν να παραμένουν επίκαιρα για ολόκληρο το κίνημα και σήμερα. Οι άνθρωποι που αγωνίστηκαν στους δρόμους της Αθήνας τον Δεκέμβρη του ᾿44, στα οδοφράγματα και στις βομβαρδισμένες φτωχογειτονιές τους για να κάνουν πράξη τις επιθυμίες τους για ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη και πραγματική δημοκρατία, αναγκάστηκαν να υποστούν έναν εξευτελιστικό συμβιβασμό που τους οδήγησε στην ήττα. Ενάντια σ᾿ αυτήν την ήττα, λέει ο Σκούφογλου είμαστε αναγκασμένοι να συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε. Να συνεχίζουμε τον δικό τους αγώνα. Μέχρι τη δικιά μας νίκη.
Αρχίζει το λαϊκό γλέντι δεν είναι ανάγκη να μείνω, φεύγω.
Μετά την ομιλία, στην Καλλιθέα, στο κτίριο της Νομικής Σχολής όπου υπάρχει συναυλία οικονομικής ενίσχυσης φυλακισμένων και διωκόμενων αγωνιστών με τα συγκροτήματα Καταχνιά – Ανατέλλων Τρόμος – ΄Ετικτεν Χάος… Στηρίζουμε τους φυλακισμένους αγωνιστές ηθικά, πολιτικά, υλικά.
16.12.18. Κυριακή. Δεν πήγα Καλλιθέα παρακολούθησα ένα μέρος της «4ης Συνάντησης Εργασίας» για τα 200 χρόνια Μαρξ – 50 χρόνια Μάης και 100 χρόνια ΣΕΚΕ, στο Χημείο. Συγκεκριμένα την ομιλία του ξάδελφού μου Μιχάλη Δικαιάκου με τίτλο «Μάης ’68 αλλάζοντας το σύστημα ή τον κόσμο;». Με άφησε με απορίες για το αν θα πρέπει να αλλάξουμε τον κόσμο ή το σύστημα ή και μήπως ο κόσμος είναι ένα σύστημα που έχει σκοπό να με βασανίζει. Πριν όμως από το Μιχάλη μίλησε ο νεαρός κύριος Νικόλας Σκούφογλου, ο οποίος στη δική του ανακοίνωση αναφέρθηκε στους αντεπαναστάτες της εποχής και μεταξύ αυτών κατέταξε και τον Σαλβατόρ Αλιέντε. Τον ρώτησα κατ’ ιδίαν «γιατί τότε τον δολοφόνησαν αφού ήταν “αντεπαναστάτης”»; «Εντάξει δεν ήταν αντεπαναστάτης», παραδέχτηκε ο καλός αριστεριστής «αλλά ξέρεις τι εννοώ». Κάτι ξέρω.
Στην ενότητα «50 χρόνια Μάης» υπήρχαν σημαντικές απώλειες γιατί ούτε ο κ. Γραμμένος ενεφανίσθη να μας μιλήσει για «Τα μαθήματα του Μάη», ούτε ο Γιώργος Γιαννόπουλος με θέμα «Ο γαλλικός Μάης και η τέχνη». Κοιτάζοντας το πρόγραμμα βλέπω ότι έχασα τον Σάββα Μιχαήλ και τον Παναγιώτη Νούτσο. Ας πρόσεχα. Είναι καλοί ομιλητές, επειδή αγαπάνε αυτό που κάνουν.
Την υπόλοιπη μέρα είμαι μέσα στο σπίτι διορθώνοντας Αμνησία. Βγαίνει κοντά 700 σελίδες Ένα παραληρηματικό κείμενο το οποίο μου ξέφυγε πάλι. Αν μπορούσα να το ξανάγραφα θα το έκανα. Ντρέπομαι. Ανακουφίζομαι κάπως ξαναγράφοντας κείμενα που τα ξεδιάλεξα μέσα από το Ημερολόγιο ως μικρά διηγήματα και τους δίνω τον προσωρινό τίτλο «Ούτε βήμα πίσω», αν κι αυτός μου φαίνεται λίγο του συρμού, τον χρησιμοποίησε κι ο Τσίπρας που στο τέλος έκανε κατάχρηση οπισθοχωρήσεων. Ίσως καταλήξω στο «Η Μπέμπα ψάχνει για δουλειά και βρίσκει στην Αυστραλία».
17.12.18 Δευτέρα στη Γραμματεία, πάντα αγκαλιές και φιλιά, ειδικά με παιδιά από τη Σχολή Διοίκησης. Έστω για μερικά λεπτά, νιώθω πολύ ωραία. Σύντομη συνομιλία και με την χήρα Τσιατσούλη του αξέχαστου ερυθρόλευκου Νίκου η γυναίκα, πολύ πεσμένη ήλθε στο υπουργείο για διαδικαστικά θέματα. Εγώ για να παρακολουθήσω μία ημερίδα για τον αντιναζιστικό και αντιφασιστικό κινηματογράφο και την προβολή της κλασικής ταινίας του Κανελλόπουλου «Ουρανός». Πολύ καλοί ομιλητές αλλά η κα Μαρίνα Μαροπούλου προσπάθησε να ξεπεράσει εαυτόν, έκανε μια ομιλία με ακαδημαϊκή επιτήδευση αυτό που κάνουνε οι περισσότεροι προσπαθούν να ξεχωρίσουν με άλματα στο κενό και μίλησε σε μία στιγμή για «σαγήνη του φασισμού». Αλήθεια πού εντοπίζεται «η σαγήνη» του φασισμού; «Για ορισμένους ανθρώπους», διόρθωσε μετά.
Σχετικά με το πολύπαθο Μακεδονικό ο Αντ. Λιάκος γράφει στη σημερινή Συντακτών «Όταν μία πολιτική διαμάχη γίνεται πολιτισμική βαθαίνει τις διαφορές. Το εθνικό συναίσθημα συνδαυλίζεται και εργαλοποιείται. Δημιουργεί habitus, δηλαδή εδραιωμένες συνήθειες που τις θεωρούμε φυσικές και αυθόρμητες. Αυτές θα συνεχίσουν να υπάρχουν, ακόμα και όταν οι αιτίες που τις προκάλεσαν παρέλθουν. Όλοι θα ματώσουμε στ’ αγκάθια του σκαντζόχοιρου!»
Πρωί πρωί έκανα τελευταίες διορθώσεις στη μισή Αμνησία, η άλλη μισή θα πάει αδιόρθωτη, πιστεύοντας ότι θα προλάβω να εκδοθεί μέχρι τις 25 Δεκεμβρίου που πετάω για Σύδνεϋ. Τρομερή πίεση. Πάλι δεν κάναμε το εξώφυλλο.
18.12.18 Κάναμε το εξώφυλλο. Αλλά δεν ξέρω αν θα προλάβουμε να έχουμε τα βιβλία μέχρι την ημέρα αναχώρησής μου για Σύδνεϋ. Το μεσημέρι πήγα στο ρευματολόγο για τον πόνο στους αντίχειρες. Η αρθρίτιδα είναι σε ύφεση, αλλά σίγουρα υπάρχει ανήκεστος βλάβη μου λέει και θα με στείλει να κάνω ακτίνες και μετά θα με παραδώσει σε κοκκαλίατρο (δεν θυμάμαι τη λέξη της ειδικότητας αυτή τη στιγμή σε καμία γλώσσα!).
Με πήρε τηλέφωνο η Μπουμπού. Απεβίωσε κι ο μοναδικός μας πρώτος ξάδελφος ο Αλέκος, δύο χρόνια μικρότερός μου. Ο θάνατος πλησιάζει όλο και πιο κοντά. Πάλι τρέχουμε στο νεκροταφείο. Βέβαια ο άνθρωπος είχε πάθει πάρκινσον, ακουλούθησε ένα Αλτσχάιμερ τις τελευταίες μέρες τον είχαν βάλει σε άσυλο η αδελφή του (για τί δεν είχε και κανέναν άλλο, χωρισμένος γαρ κι ο γιος του στην Αμερική γιατρός στο επάγγελμα), μάλλον από καρδιά πήγε τελικά.
Σε οστεοπαθολόγο πρέπει να πάω. Όχι, όχι. Μετά από δεκαπέντε λεπτά θυμήθηκα: ορθοπεδικός, είναι η λέξη. Εκεί θα με στείλει για να δούμε αν θα χρειαστεί εγχείρηση, στο χέρι. Μα τι λες γιατρέ; άλλες ιστορίες θα ανοίξουμε. Δεν κάνουμε τίποτα με το ζόρι, λέει. Αλλά οι πίθηκοι αν προσέξεις μου λέει πιάνουν τα πράγματα με τα τέσσερα δάχτυλα όχι με τους αντίχειρες. Οι άνθρωποι κουράζουν τους αντίχειρες στο έπακρον. Τους σακατεύουν. Αυτό το παθαίνουν περισσότερο οι πιανίστες, όσοι παίζουν όργανα έγχορδα, οι δακτυλογράφοι, οι κομπιουτεράδες και τώρα με τα κινητά να δεις τι θα γίνει στο μέλλον.
Γυρίζοντας στον Ηρόδοτο έχει χαλάσει στην Ακαδημία το κομπιούτερ που δίνει τον αριθμό του ΙSBN για την έκδοση των βιβλίων. Και περιμένουμε την επανασύνδεση. Κάθομαι σε αναμμένα κάρβουνα.
Δημήτρης Τζουμάκας