Στο τεύχος θα διαβάσετε:

 

•  Πολιτικά ποιήματα την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης στις ΗΠΑ

Σολ Φάναροφ, Κένεθ Φίαρινγκ, Μιούριελ Ρουκάϊζερ, Τζίνεβιβ Τάγκαρντ, Χέρμαν Σπέκτορ,

Έντουιν Ρολφ, Κένεθ Πάτσεν, Ντέιβιντ Γουλφ, Τίλι Όλσεν, Άλφρεντ Χέιζ, Ρίτσαρντ Ράιτ

Tα ποιήματα της Σχολής «Δυναμό» των HΠA, που γράφτηκαν την εποχή της Mεγάλης Ύφεσης και μεταφράζονται για πρώτη φορά στην Eλλάδα, αποκτούν ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον όταν διαβάζονται την περίοδο της δικής μας οικονομικής κρίσης. O αναγνώστης αιφνιδιάζεται από την ομοιότητα των «συμπτωμάτων» των οικονομικών κρίσεων όπως παρουσιάζονται στα ποιήματα παρά τη χρονική και γεωγραφική απόσταση που χωρίζει τους δημιουργούς. Oι ποιητές  που κινήθηκαν γύρω από το αμερικανικό περιοδικό «Δυναμό» (1934-1936) ήταν και συνειδητοποιημένοι Aριστεροί αλλά και εμπνευσμένοι λογοτέχνες που πέτυχαν την εξισορρόπηση ανάμεσα στην προβολή των στοιχείων που υπηρετούσαν την ιδεολογία τους και στην παραγωγή ουσιαστικής τέχνης. Ήθελαν να καταγγείλουν τα κακώς κείμενα του καπιταλισμού και έπρεπε να βρουν τρόπο να μιλήσουν επαναπροσδιορίζοντας τις «αστικές» ποιητικές δομές, συνθέτοντας υψηλής ποιότητας στίχους, προσιτούς σε ένα ευρύ κοινό. Στα ποιήματά τους, στο συμβατικό λεξιλόγιο εντάσσουν λέξεις τις οποίες επινοούν, περιγραφές εργοστασίων, εργαλείων και μηχανών –θυμίζοντας τους φουτουριστές– αγοραίες εκφράσεις, ειδήσεις από τις εφημερίδες, αναφορές σε επιστημονικά επιτεύγματα, σε κοινωνιολογικά συμπεράσματα και ιστορικά γεγονότα. Δεν είναι σπάνιος ο συγκερασμός του σοσιαλιστικού ρεαλισμού με το σουρεαλισμό.

Γράφουν: Alan Wald (Σημαντικός αμερικανός συγγραφέας, καθηγητής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, από τους βασικότερους μελετητές της πολιτισμικής ιστορίας της λογοτεχνίας της Αριστεράς).

Επίσης, Γιώργος Πέππας, Βιβή Τουρόγιαννη, Χρήστος Γιαννακός

 

• Οι ποιητές της Α’ Μεσοπολεμικής Γενιάς και η κοινωνική διάσταση του έργου τους

Κώστας Καρυωτάκης, Μαρία Πολυδούρη, Κώστας Ουράνης, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Ρώμος Φιλύρας, Τέλλος Άγρας

Γράφουν: Ελένη Ζάχαρη, Κωνσταντίνα Κορρυβάντη, Χαρίλαος Νικολαΐδης

•  Για την Ελληνική ταυτότητα, την ελληνική συνείδηση και τα ευρωπαϊκά λογοτεχνικά κινήματα στην αντιπαράθεση των γενιών του ’20 και του ’30, γράφει ο Σπύρος Α. Γεωργίου

 

• Μια σειρά δοκιμίων σχετικών με τη «Φτώχεια»

«Η φτώχεια, η μεγαλύτερη μάστιγα για την ανθρωπότητα, τείνει να γίνεται αντικείμενο ευρύτερης έρευνας και ενδιαφέροντος σε περιόδους κρίσης σαν αυτή που διανύουμε. Αντίθετα, σε περιόδους σχετικής και πάντοτε επίπλαστης ευημερίας για την κρίσιμη μάζα του πληθυσμού, η φτώχεια παραμένει αντικείμενο κυρίως ακαδημαϊκής έρευνας, παρόλο που ποτέ δεν έπαψε να υπάρχει και να απειλεί τις κοινωνίες, ούτε κατά την περίοδο της φεουδαρχίας και πολύ περισσότερο κατά την βιομηχανική-καπιταλιστική περίοδο. Πίσω από αυτό το παράδοξο βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό και η απάντηση στο ερώτημα του πώς είναι δυνατόν, με την επιστήμη και την τεχνολογία που διαθέτουμε στις μέρες μας, δηλαδή με την παραγωγική δυναμική της ανθρωπότητας ως παραγωγικό σύνολο, να μην έχει ακόμα εξαλειφθεί η φτώχεια, όπως θα μπορούσε και όπως θα όφειλε. Όσο η κοινωνία θα διαχωρίζεται παραγωγικά, άρα και ταξικά, και όσο η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και στους φυσικούς πόρους θα καθορίζει την κατανομή του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου, τόσο οι άνθρωποι θα έχουν την τάση να θεωρούν τη φτώχεια ως ένα πρόβλημα που αφορά όσους το αντιμετωπίζουν. Και όταν η φτώχεια θα χτυπάει και τη δική τους πόρτα, σε περιόδους που το πλιατσικολογικό σύστημα που κάποιοι ονομάζουν αυτάρεσκα νεοφιλελευθερισμό, γεννάει οικονομικές κρίσεις για να αυξήσει την συσσώρευση πλούτου προς όφελος των κεφαλαιοκρατικών ελίτ, τότε οι ίδιοι άνθρωποι, εκείνοι που θεωρούσαν τη φτώχεια πρόβλημα των άλλων, συνήθως δε θα αναζητούν συστημικές διεξόδους, αλλά πρόσκαιρες προσωπικές ή έστω συντεχνιακές διεξόδους, ανακυκλώνοντας τη νοοτροπία της αυταπάτης και του ατομικισμού. Όμως, ας μην συνηγορήσουμε με όσους προσπαθούν να μας πείσουν ότι φταίει η κοινωνία ή η ανθρώπινη φύση για τη φτώχεια. Ας μην συνηγορήσουμε επίσης με όσους προσπαθούν να μεταφέρουν τη λύση για τη μάστιγα της φτώχειας στη σφαίρα της «φιλανθρωπίας» και της υποκρισίας κάποιας Μητέρας Τερέζας. Η φτώχεια είναι ένα από τα αποτελέσματα του συνόλου των κατάφορων αδικιών και ανελευθεριών που βιώνει το 99% του παγκόσμιου πληθυσμού μέσα και χάρη στο εξουσιαστικό, εκμεταλλευτικό σύστημα. Η λύση του δεν μπορεί παρά να έρθει από ριζικές δομικές και συστημικές αλλαγές. Όμως, για να γίνει αυτό χρειάζεται συνειδητοποίηση και γνώση. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι η φτώχεια δεν είναι ένα αναπόφευκτο πρόβλημα οικονομικής-παραγωγικής φύσης, αλλά συνειδητή πολιτική επιλογή της άρχουσας οικονομικής τάξης και των πολιτικών βαστάζων της. Χρειάζεται να μελετήσουμε τα επιστημονικά στοιχεία που ρίχνουν φως στην πραγματική φύση του προβλήματος και στους τρόπους επίλυσής του. Χρειάζεται να αφυπνιστούμε και να αρνηθούμε τη συμμετοχή μας σε αυτό το έγκλημα που αργά ή γρήγορα, με μικρότερη ή μεγαλύτερη ένταση, χτυπάει την πόρτα όλων όσων δεν ανήκουν στο 1% της παγκόσμιας ελίτ».

Γράφουν: Νένα Βενετσάνου, Δημήτρης Λάμπος, Κώστας Λάμπος, Γιάγκος Ανδρεάδης, Σωτήρης Γουνελάς, Ελευθεριακός, Δήμητρα Τσίγκα, Άγγελος Καλογερόπουλος, Ιουλία Λυμπεροπούλου, Λευτέρης Ξανθόπουλος, Γιοβάννα, Σόνια Ζαχαράτου, Πέπη Ρηγοπούλου, Βασιλική Τριανταφύλλου-Γουνελά, Έλενα Νούσια, Νατάσα Παπαδοπούλου, Μαρία Λεμονή

 

Επίσης

> Μια άγνωστη συνέντευξη του ΜΕΝΗ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑ στον Γιάννη Βασιλακάκο

> Για τη «Θρησκευτικότητα του Σεφέρη» γράφει ο Ηρακλής Εμμ. Καλέργης

> Για τον «Καρυωτάκη και τη γλώσσα του» γράφει ο Γιώργος Αράγης

> Για την ποίηση του Σωκράτη Σκαρτσή γράφει ο Γιώργος Τσιρώνης

> Για την ποίηση της Κλεοπάτρας Μακρίδου-Robinet γράφει ο Θεοδόσης Πυλαρινός

> Για την ελληνική σκέψη και τις αναστροφές σημασιών στην ποίηση του Ανδρέα Εμπειρίκου, γράφει ο Ηλίας Τσιμπιδάρος

> Για την Art Brut, μια τέχνη ωμή, ακατέργαστη, περιθωριακή, γράφει ο Φαίδων Πατρακάλις

> Με αφορμή το γλυπτό «Κρίση» του Τάσου Νυφαδόπουλου, γράφει ο Ευριπίδης Γαραντούδης

> Με αφορμή την έκθεση: «Balthus. Cats and Girls» στο Metropolitan Museum of Art στη Νέα Υόρκη (25 Σεπτεμβρίου 2013-12 Ιανουαρίου 2014, γράφει η Κατερίνα Καζολέα

> Μετάφραση του κειμένου του Λεό Φερέ (1916-1993) με τίτλο «Το ρούχο μου» από την Τούλα Καρώνη (Ο Léo Ferré, ποιητής, συνθέτης, ερμηνευτής, συγγραφέας, πιανίστας με κλασσική μουσική παιδεία, η οποία του επέτρεπε να συνθέτει ορατόρια και να διευθύνει συμφωνικές ορχήστρες, είναι ο ένας από την ιερή τριάδα των μεγάλων του γαλλικού τραγουδιού (Λεό Φερέ-Ζορζ Μπρασένς-Ζακ Μπρελ). Διανοούμενος, έντονα πολιτικοποιημένος, αναρχικός, με την ιδεολογία του αυτή να εμπνέει το έργο του, ο Φερέ, που συνειδητά αποποιήθηκε θέσεις και βραβεία, μελοποίησε εκτός από τη δική του ποίηση μεγάλους Γάλλους ποιητές, παλαιότερους αλλά και σύγχρονούς του. Μελοποίησε Μποντλέρ, Βιγιόν, Βερλέν, Ρεμπό, Γκιγιόμ Απολλινέρ, Λουί Αραγκόν κ.α. Άφησε πίσω του πολλές ποιητικές συλλογές, πεζά και δοκίμια, αλλά και πολλούς προσωπικούς δίσκους (40 άλμπουμ). Ο Φερρέ, που αγάπησε ιδιαίτερα τους καταραμένους ποιητές, ερωτικός, καυστικός και σαρκαστικός, με ευαισθησία και λυρισμό ακόμα και μέσα από την «αργκό» του, σημάδεψε με την ποίηση και τα τραγούδια του τον πολιτισμό της Γαλλίας και όχι μόνο, στο 2ο μισό του 20ού αιώνα).

 

> KAI AKOMA: Ποίηση, πεζογραφία, σχόλια και παρουσιάσεις βιβλίων και περιοδικών

η Η εικαστική κάλυψη του τεύχους βασίστηκε στα έργα 20 χαρακτριών της Σχολής Καλών Τεχνών της Φλώρινας (Ιφιγένεια Αβραμοπούλου, Έρη Αγρίου, Καληάνθη Βογδοπούλου, Γεωργία Δαμιανού, Άννα Μαρία Θεοδώρογλου, Ευαγγελία Καραστέργιου, Σοφία Κεβρεκίδου, Κατερίνα Λαμπροπούλου, Αναστασία Μικρού, Ειρήνη Μνατσακανιάν, Ηρώ Μπάρου, Όλγα Μπογδάνου, Χρυσούλα Ξυνέλη, Αγγελική Παπαμιχαήλ, Έλενα Προβατά, Έλενα Δήμητρα Ρουμάνη, Δήμητρα Σιατερλή, Ράνια Σχορετσανίτη, Φωτεινή Τζέλη, Αλεξάνδρα Τσιτσιντά), ενώ το Οπισθόφυλλο βασίζεται σε φωτογραφία του Θανάση Ρέντζιου