Διήγημα
Ελένη Γούλα | Σοκολάτα και άλλες αμαρτίεςΗ τάξη του ’60
Σ’ όλο το χωριό υπήρχανε δέκα λογοτεχνικά βιβλία, μια εγκυκλοπαίδεια του «Ήλιου» σε τεύχη, που την είχε ο δεξιός ψάλτης, μερικοί βίοι Αγίων και κάμποσα αντίτυπα της «Αγίας Επιστολής». (…) Πέρασε καιρός, ο δάσκαλος δεν ξανάκανε λόγο για τη δανειστική βιβλιοθήκη, επέστρεψε και τα βιβλία στους ιδιοκτήτες τους.
Ήρθαν οι Χριστουγεννιάτικες διακοπές, μας χαιρέτισε και πήρε το λεωφορείο. Έφυγε για την Αθήνα
Εμείς λίγα ξέραμε τότε για την Αθήνα. Γι’ αυτό παραξενευτήκαμε που ο δάσκαλος θα πήγαινε εκεί κι όχι στο χωριό του (…) σκεφτήκαμε ότι ο άνθρωπος είχε στενοχωρηθεί με το ζήτημα της βιβλιοθήκης και πως πήγε στην κυβέρνηση να διαμαρτυρηθεί. Το λέγαμε για σίγουρο ότι ο δάσκαλος δε θα ξανάρθει σ’ ένα χωριό που δεν αγαπάει τα βιβλία και δεν ξέρει κιόλας σε τι αυτά χρησιμεύουν. Όλοι εμείς οι εκατό μαθητές είμαστε πολύ απελπισμένοι. Σκεφτήκαμε λοιπόν τ’ Αγιοβασιλιού, που γινότανε πανηγύρι του χωριού, να κάνουμε κάποια κίνηση για να μαζέψουμε λεφτά μήπως και μπορέσουμε να φτιάξουμε μόνοι μας μια δανειστική βιβλιοθήκη. Πήγαμε μια αντιπροσωπεία στον παπά. –Να τραγουδήσετε!
Κείνα τα χρόνια σε κάθε πανηγύρι φέρνανε όργανα (…) Τραγουδήσαμε εκείνο το βράδυ, αλλά πήγαμε και το άλλο. Στο φως της λάμπας, αργά μετά τη γιορτή, μετρήσαμε τα κέρματα (…) Αν ξεφυλλίσει κανείς τα βιβλία αυτής της ντουλάπας, θα δει ότι μερικά γράφουν με καλλιγραφικά γράμματα στην πρώτη σελίδα «Δωρεά της σχολικής χορωδίας, 1960». Τα ποιήματα του Παλαμά, τα διηγήματα του Παπαδιαμάντη και τα άπαντα του Σολωμού
Δεκαεπτά διηγήματα περιλαμβάνει το πρώτο βιβλίο της Ελένης Γούλα με το λόγο της να διατηρεί από τη μια τη στιλπνότητα, απαλότητα και απλότητα του ανεπιτήδευτου νεανικού λόγου: με επαναλήψεις, λιτές φράσεις, απτές εικόνες, καθημερινούς διαλόγους· από την άλλη, τις συνήθειες του δασκάλου, με πρωταγωνίστρια την καθαρή σύνταξη, εμφανή τη θέση του υποκειμένου, του αντικειμένου, των επιθετικών προσδιορισμών και των κατηγορουμένων. Μια γραφή δηλαδή επικοινωνιακή, αγνή, ειλικρινής, δίχως τερτίπια και αντιγραφές πεπατημένων συνταγών. Η Γούλα φτιάχνει τις ιστορίες της –που περισσότερο τις διηγείται, παρά τις συγγράφει– όπως διηγούνται στα χωριά τα παραμύθια, γύρω απ’ το τζάκι και την ξυλόσομπα. Κι αυτό αποτελεί το ισχυρότερο και πλέον ευδιάκριτο προτέρημα της δουλειάς της: Διεκδικεί εξαρχής τη δική της φυσιογνωμία, τα δικά της εργαλεία έκφρασης, καταφέρνοντας να ισορροπεί τα συναισθήματα σε ιστορήσεις και απλές σκηνές που θα περνούσαν απαρατήρητες αλλά στα χέρια της αποκτούν οντότητα και αληθινές διαστάσεις.
Ο αναγνώστης έχει πολλά να αναζητήσει στα διηγήματα της Ελένης Γούλα: τη γλώσσα, το γεγονός, το ύφος της διήγησης, την αθωότητα της ιστόρησης, τη σύνθεση των προτάσεων, το υλικό των φράσεων, την ακρίβεια των περιγραφών που διαλέγεται συχνά με την ασάφεια, τις κοφτές προτάσεις, τις υπονοήσεις.
Μπουχτισμένοι από ένα ξεχειλωμένο και κυρίαρχο –πλην ξένο, κενό και ψεύτικο– λάιφ στάιλ, είναι βέβαιο πως στο τελευταίο διάστημα αναζητούμε να ανακαλύψουμε ξανά την ουσία των λέξεων, των αισθήσεων και των αισθημάτων μας. Είναι βέβαιο πως το βιβλίο «Σοκολάτα και άλλες αμαρτίες» απαντά σ’ αυτές τις αναζητήσεις μας.
«Μ»
Η Ελένη Γούλα γεννήθηκε το 1960 στο Βασιλίτσι Μεσσηνίας. Ζει στην Αθήνα και εργάζεται ως καθηγήτρια στη Μέση Εκπαίδευση. Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και ένα μ ετίτλο «Ερείπια» έχει συμπεριληφθεί στη συλλογή «Τρεις ματιές τ’ αλλάζουν όλα», εκδ. «Φανταστικός κόσμος», Αθήνα 2007.
Το εξώφυλλο είναι βασισμένο σε έργο της Ελένης Σίδερη
Μανδραγόρας, 2011
93 σελ.
ISBN 978-960-9476-13-3
Share this Post