Βάκης Λοϊζίδης, Ψεύτικο τζάκι, έργα εξωφύλλου Hilma af Klint (Χίλμα αφ Κλιντ), Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, 16Χ24, Μάρτιος 2022, σελ. 64, αριθμ. έκδοσης: 363, ISBN 978-960-592-145-3, τιμή 8,48 ευρώ.
Ποίηση και κεντητική ή
Κάνουμε τους χαρούμενους μα είμαστε πολύ λυπημένοι
Είμαι και ό,τι δεν υπήρξα,
μα περισσότερο
είμαι αυτό που επιθύμησα να υπάρξω.
Παίρνω πάντα δυο-τρεις παιδικές φωτογραφίες.
Με αποτρέπουν από τον στοχασμό.
Ίσως και να παλιμπαιδίζω.
Μα ποιος μπορεί να το απαγορεύσει;
Να κόψει την κλωστή από το πετάσι μου.
To κάθε παρόν
έχει ένα παιδάκι στο σώμα του.
εμένα, εσένα, αυτόν.
Τέλος πάντων·
έναν οδοιπόρο που δεν καίγεται
να μεγαλώσει.
(Δυο-τρεις φωτογραφίες)
Ενδέκατη ποιητική συλλογή του Bάκη Λοϊζίδη (1965) που γεννήθηκε, ζει και εργάζεται στη Λευκωσία: Φαντάζομαι πως είμαι γυρολόγος/ τραγουδιστής και μαζί πραματευτής/ κάτι σαν ξωτικό, της πόλης αγαπητικός/ ο κομπάρσος της πιο λαϊκής σκηνής.// Μερικοί με βρίσκουν εκνευριστικό/ ναι, ζω και πέραν αυτής της εποχής/ που και που ρίχνω ματιές στον ουρανό/ κι εραστής δηλώνω της ψιλής βροχής.// Δεν εκτιμώ και τόσο τη σιωπή/ σε μπελάδες βάζω τους περαστικούς/ εύκολα δεν χαμηλώνω την τιμή/ συχνά εκνευρίζομαι με τους αστούς.// Φαντάζομαι πως είμαι γυρολόγος/ στο παράκεντρο μιας εποχής καλής/ φαντάζομαι πως είμαι κοσμολόγος/ παρών στο πάρε-δώσε της ζωής. («Γυρολόγος», σελ. 47). Σπούδασε οικονομικά στην Αθήνα και έκανε μεταπτυχιακά στο τουριστικό μάρκετινγκ στην Αγγλία. Ποιήματά του έχουν κυκλοφορήσει στα γαλλικά από τις εκδ. «Les miel des anges». Παρουσίασε εικαστικές δημιουργίες σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε Κύπρο και Αθήνα, ενώ είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Τρεις οι άξονες της νέας συλλογής του Β.Λ.: η πολύπαθη πατρίδα του Κύπρος (βλ. «Άμυαλο έθνος», «Ξεκουράσου, Σύμβολο», «Πανσέληνος 7 Απριλίου 2020», «Καλύτερα να τη λέμε Φαμακούστα», «Κομβόι ή φάλαγγα», «Ξένο σπίτι» κ.ά). Οι απόντες και παρόντες προσφιλείς του (βλ. «Σπίτι χωρίς κουδούνι», «Καλά Χριστούγεννα», «Μνημόσυνο», «Πλημμυρισμένο σκοτάδι», «Μικροπράγματα» κ.ά). Κι η ποίηση (βλ. «Συνεύρεση»: To ποίημα ως καρπός/ της ευτυχούς συνεύρεσης/ συγκίνησης και φαντασίας/ δεν διαπρέπει/ απλώς ευελπιστεί/ το άβατο/ ενός τελεμένου ρεαλισμού/ να διανύσει, αλλά και τα ποιήματα «Οι ποιητές», «Η Ποίηση δεν είναι τρόπος ν’ αποξηράνουμε τη ζωή», «Ηλεκτρονικό μήνυμα Ανδρέα Κάλβου Ιωαννίδη», «Ποίηση και κεντητική», «Ο Παλαμάς των μαθητικών μας χρόνων» κ.ά.)
Ποίηση εσωτερική, τρυφερή, υπαρξιακή (βλ. «Περνώ την ώρα μου»), σχεδόν υπόκωφη, λέξεις αβρές στη λιτή ζεστασιά τους, υπομειδίαμα εκφραστικών μέσων, ένας υπολανθάνων χαμηλότονος λυρισμός, ποιητικός διάλογος, ύφος προσωπικής γραφής όπου κυριαρχούν οι αισθήσεις (βλ. «Αφή, Αλμύρα, Έρωτας, σελ. 27).
Τελικά είναι τα ποιήματα «που με μια χειρονομία αλλάζουν την εικόνα του κόσμου».
***
Γιώργος Τσιρώνης, Η ζωή της ποίησης / Επιλογή-εισαγωγή Σωκράτης Λ. Σκαρτσής, Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, 16Χ24, Μάρτιος 2022, σελ. 288, αριθμ. έκδοσης: 364, ISBN 978-960-592-146-0, τιμή 12,72
Στον ουρανό κολύμπησε μια θάλασσα
Με τη ζωή της τον λατρεύει
ο θάνατος της τον σκεπάζει
Μόνο οι θεοί έτσι αγαπούν.
Όπως σημειώνει ο ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Σωκράτης Λ. Σκαρτσής ο παρών τόμος περιλαμβάνει ένα μικρό μέρος ποίησης από τα λογοτεχνικά χειρόγραφα του Γιώργου Τσιρώνη. Η συγκέντρωση των ποιημάτων έγινε από τον Αντρέα Γ. Τσιρώνη και η διόρθωση από τη Στεφανία Σ. Σκαρτσή.
Στον τόμο υπάρχουν 10 ενότητες με τα ποιήματα της καθεμιάς κατανεμημένα κατά χρονολογία μεταξύ των ετών 2012-2021: «Νύχτα φεγγάρι μου ήλιε ημέρα μου» (2012), «Μάταιο να γράφω. Δόξα ο Κόσμος, Φως!» (2013), «Πλημμυρίζει γαλάζιο» (2014), «Αντρίκο μου ζωή μου» (2015) με επίκεντρο τον γιο του Αντρέα, «Γαλανή παλάμη της μέρας» (2016), «Θα φύγω» (2017), «Αλλά κρατούσε το χέρι μου πολύ πριν γεννηθώ» (2018), «Είμαι το όνειρο» (2019), «Δεν είμαι ο Κανένας για να γίνω θάνατος» (2020) και «Η ζωή που μετρά την αγάπη» (2021).
Οι αναφορές κι ο δυναμικός ποιητικός λόγος του Γιώργου Τσιρώνη εμπνέεται από όλες τις μορφές της τέχνης με πολλά ποιήματα να αφιερώνονται στον Σωκράτη Λ. Σκαρτσή από τον οποίο σαφώς επηρεάστηκε αισθητικά. Kαι τα ποιήματα του Γ.Tσ., όπως και του Σκαρτσή σμιλεύονται με αβρές λέξεις, εικόνες, αναπνοές, με απλότητα και ουσία. Επανέρχονται, γι’ αυτό, στα ποιήματά του το κορμί, το πρόσωπο, η θάλασσα (Επάνω το γαλάζιο/ κάτω το ροζ το αχνό/ κι η σιωπηλή γαλήνη/ της θάλασσας), ο ουρανός και το φεγγάρι, το λευκό βότσαλο και η λευκή πέτρα, αλλά και η ζωή, πολύ ζωή που ισοδυναμεί και συσχετίζεται με το αναπόφευκτο του θανάτου /ύπνου: «Βρέχει λουλούδια η ζωή/ και άσπρο χιόνι ο θάνατος»
Η Αιτωλία, ο λόρδος Μπάιρον, ο Ρενουάρ, ο Βίνσεντ βαν Γκογκ, ο αμερικανός ζωγράφος Έντουαρντ Χόπερ, ο χρόνος κι ο Ηράκλειτος, η Γερμανίδα χορογράφος και δημιουργός του Χοροθεάτρου Πίνα Μπάους, ο Αντρέι Ταρκόφσκι, ο Τζουζέπε Ουγκαρέτι, ο Σολωμός, ο Γιώργος Σαραντάρης, ο Τσέχος Νομπελίστας ποιητής και συγγραφέας Γιαροσλάβ Σάιφερτ, τόσοι άλλοι και τόσα άλλα που λάμπουν και εξαφανίζονται μέχρι να γεννηθούν ξανά και ξανά: [ ] βλέπω τη σμίλη και τις λάμψεις της/ στον ήλιο χρόνια πριν/ χρόνια μετά γεμίζει/ στρογγυλάδα το κενό/ και με τα χνώτα του/ ζεσταίνει τη φτωχή μας φάτνη.// Όλα λάμπουν/ και όλα εξαφανίζονται./ Σ’ ένα σκοτάδι/ που θα γεννηθούν/ ξανά.
Έτσι …όπως γέννησε η νύχτα τη θάλασσα/ έσκυψα να δω αν υπάρχει ακόμα το παράθυρο/ που φαίνεται ο κόσμος.// Το κερί που άναψα σκόρπισε παντού σκιές./ Στάθηκα να σκεφτώ τι είναι ο κόσμος/ Ακούστηκε μια μουσική και γλίστρησα/ στου φεγγαριού τα χέρια.// Τα άστρα τόνιζαν το Άλφα της απάντησης.
Ο απόηχος της φωνής του ακούγεται ξεκάθαρα μέχρι εδώ υπό τους ήχους της μουσικής του Αλμπινιόνι:
Ακούω το αργόσβησμα των ήχων, του χρόνου,
του τικ-τακ της ζωής μου, μόνος, βαρύς, με
αναμνήσεις που έχουν όνομα μα όχι πρόσωπα,
μου τα πήρε η ζωή, μου τα πήρε η γη, μου τα
πήρε ο ουρανός,
τώρα ακούω τον γκιώνη απ’ το μακρινό μου
χωριό
ακούω, ναι, ξανά τον γκιώνη,
τι ευτυχία, θεέ μου,
τι ευτυχία
ώρα να κοιμηθώ.
Ο Γιώργος Τσιρώνης (1960-2021) γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε νομικά, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία και στράφηκε στον δικαστικό κλάδο. Παντρεύτηκε κι εγκαταστάθηκε στην Πάτρα, όπου κατέληξε υπηρετώντας ως εισαγγελέας εφετών. Πραγματοποίησε μια ζωή ποιότητας και αγάπης, αναπτυσσόμενη με αυτομελέτη και πλατιά ουσιαστική καλλιέργεια, και εκδηλούμενη ενιαία σε όλες τις απόψεις και υποχρεώσεις της, με βασικό χαρακτηριστικό την καθαρότητα του ήθους του, με κέντρο ζωής το σπίτι του και πηγή της πνευματικότητάς του την πρωτογενή επαφή με τον άνθρωπο και τα πράγματα.
Η ζωή του κορυφώθηκε στο έργο της ποίησης, που η γλώσσα της τράφηκε στην ουσία της από τη βιωματική γλωσσική σπουδή στο δημοτικό τραγούδι και το Σολωμό. Παρήγαγε εκατοντάδες ποιήματα μιας συνεχώς εξελισσόμενης ποιότητας και λίγα μικρά πεζά. Έκανε λίγες μόνο λογοτεχνικές δημοσιεύσεις και εξέδωσε δύο ποιητικά βιβλία: Κι όμως η ποίηση (2009) και Αφιερώσεις (2011). Ήταν μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του 37ου Συμποσίου Ποίησης στην Πάτρα (2018).
***
Μαρίνα Μιχαήλ Χρηστάκη, Ηλιοτυπία, έργο εξωφύλλου Βασιλική Πανταζή, Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, 16Χ24, Μάρτιος 2022, σελ. 48, αριθμ. έκδοσης: 362, ISBN 978-960-592-144-6, τιμή 8,48 ευρώ.
Μια πρόχειρη εκτύπωση η ηλιοτυπία
Ξεκινάς.
Κάποτε.
Αφηρημένος.
Για να γίνεις με τον καιρό.
Συγκεκριμένος.
Ποιητικός.
Όπως οι λέξεις, όταν
ξεκινούν.
Δεύτερη μετά την Αρμενόπετρα, Απρίλιος 2021, ποιητική συλλογή της Μαρίνας Μιχαήλ Χρηστάκη. Εμπνεόμενη από την ηλιοτυπία ―τελικό δοκίμιο πριν το «τυπωθήτω» της κλασικής offset εκτύπωσης― η Χρηστάκη πλάθει ένα σπονδυλωτό, στην ενιαία διάστασή του, έργο εσωτερικού διαλόγου και υπαρξιακής αναζήτησης (Επιβραδύνεται ο χρόνος της ύπαρξης./ Μέσα από παύσεις/ Μέσα από διαλείμματα/ και στάσεις. Στη σιωπή/ πολλαπλασιάζεται η ζωή). Με τους στίχους της να επανέρχονται κυκλοτερώς επιδέξια και με ακρίβεια στην κάθε τους διατύπωση προκειμένου να βγουν το φως: [ ] Με σύνεση μαζεύεις/ τα κομμάτια σου ένα-ένα/ στον ήλιο τα απλώνεις,/ τα ανασυνθέτεις/ με την επίγνωση πως παίζεις/ σε ένα παιγνίδι ενηλίκων.
Με λέξεις ακριβείς αναζητά τις λεπτομέρειες που διαγράφουν επακριβώς το πρόσωπο του άλλου. Ένας διάλογος ακριβείας με εργαλεία τις λέξεις και τον διασκελισμό του στίχου: Και συνεχίζεις/ να σπας τον λόγο. Να/ ξακρίζεις λέξεις. Να/ τις κόβεις στη μέση ή/ στις άκρες./ Να μπαίνει η μια/ μέσα στην άλλη./ Όπως ακριβώς η ζωή.
Ο κόσμος ως οντότητα ενός όλου και ως υποδιαίρεση των επί μέρους διεκδικεί ένα πρωτεύοντα ρόλο στην ποίηση της Χρηστάκη:
Και παίρνεις απαλά τα υλικά του κόσμου.
Τα ανακατεύεις. Με μια
ζυγισμένη δόση αναλήθειας.
Πιστή. Στη φαντασία.
Θέλει λιγάκι προσοχή.
Να μην πνιγούν
οι θάλασσές σου μέσα
στις λέξεις.
Ποίηση περιεκτική, ψύχραιμη, ουμανιστική, σαφώς εξωτερικού χώρου. Ποίηση διαλόγου κι ελπίδας: [ ] Να σπείρεις. Την εποχή της σποράς./ Να μεγαλώσουν δέντρα./ Να καθίσουν στον ίσκιο τους/ όσοι ακόμα δεν έχουν γεννηθεί.
Η Μαρίνα Μιχαήλ Χρηστάκη γεννήθηκε στο Βαχό Βιάννου και κατοικεί στο Ηράκλειο Κρήτης. Έχει κάνει πτυχιακές σπουδές στην Τεχνολογία Γεωπονίας, στον Ευρωπαϊκό πολιτισμό και στις Παιδαγωγικές επιστήμες. Έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης Π.Μ.Σ. στη Δημιουργική γραφή. Υπηρετεί στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ως καθηγήτρια Τεχνολογίας. Συνεργάζεται με έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά δημοσιεύοντας ποιητικό και πεζό λόγο. Έργα της έχουν περιληφθεί σε συλλογικές εκδόσεις. Έχει δύο ποιητικές συλλογές στο ενεργητικό της.
***
Κλεονίκη Δρούγκα, Οκλαδόν με τον χρόνο, έργο εξωφύλλου Πολ Γκογκέν, Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, 16Χ24, Μάρτιος 2022, σελ. 48, αριθμ. έκδοσης: 361, ISBN 978-960-592-143-9, τιμή 8,48 ευρώ.
Η ισορροπία είναι άθροισμα βημάτων
Κάθε λάθος κίνηση
δεν έχει δικαίωμα στην άνοιξη
δεν έχει χρόνο στην καραμελωμένη φυγή.
Στην πρώτη ποιητική της συλλογή η Κλεονίκη Δρούγκα δεν χαμήλωσε τη φωτιά στο μπόι των λέξεων αλλά αντιθέτως φίλτραρε τις εικόνες-χρώματά της με έναν μεστό ώριμο ποιητικό λόγο: μην επιτρέψεις στη θάλασσα να περάσει χωρίς νόημα/ μάθε να αναπνέεις στον βυθό/ είναι μια δεξιότητα/ στρέψε το βλέμμα σου/ δες τη χελώνα πως σέρνει το δισάκι της/ αν έχει ο αέρας κάτι να πει/ ας μιλήσει τελευταίος.
Η συλλογή οκλαδόν με τον χρόνο είναι χωρισμένη σε τέσσερις ενότητες: «Θυμοσοφία», «Εποχές, Φθινόπωρο, Χειμώνας, Άνοιξη, Καλοκαίρι», «Σχέσεις» και «Να ξέρεις ότι προσπαθώ».
Στους στίχους της Κλ.Δρ. είναι έκδηλη η υπαρξιακή αναζήτηση: «Στάση παλιά Σαλαμίνα/ στην ίδια βιτρίνα μπροστά/ μετρά τη ζωή της χωρίς να βγάζει λέξη/ η μνήμη τής ανήκει/ στο μεταξύ γάμος δουλειά/ καυγάδες αγκαλιές θλίψη χαρά/ μια έκρηξη μέσα της την αφήνει απανθρακωμένη», ενεργητική διάθλαση ρημάτων που συνωστίζονται σε στίχους: «να κάνω ένα βήμα/ η μέρα αργοσέρνει δισταγμό/ στους βοριάδες που συμπαραστέκονται στη θύελλα/ αποφάσισα: θα γίνουμε άγνωστοι μεταξύ μας και σε διέγραψα/ συγυρίζει τις επιθυμίες…»
Η ποιήτρια διαλέγεται εναλλάσσοντας α’ και β’ πρόσωπο και διατυπώνει θέση μέσα από τον διάλογο: –το πρώτο βήμα είναι πάντα η αρχή–/ ξεχειλίζουν οι όχθες/ εισβάλλει η ζωή/ πισωπατούν έννοιες/ αγουροξυπνημένη/ σιωπηλή/ ξεκινώ για τ’ άβατα/ παίρνω το σχήμα ενός πουλιού/ κι ελπίζω σε μια θάλασσα.
Η Κλεονίκη Δρούγκα είναι πτυχιούχος Φιλοσοφικής ΑΠΘ, κάτοχος μεταπτυχιακού και διδακτορικού διπλώματος. Οι ιδεολογικοί προσανατολισμοί της στρέφονται σε σενάριο – κινηματογράφο, ποίηση, πεζογραφία και εκπαίδευση. Έχει εκδώσει ένα βιβλίο, επιστημονικά άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, εισηγήσεις της σε πρακτικά ελληνικών και διεθνών συνεδρίων και ποιήματα-διηγήματα σε ποικίλα λογοτεχνικά περιοδικά. Συνέγραψε σενάρια μικρού μήκους ταινιών μυθοπλασίας και συνεργάστηκε σε ταινίες τεκμηρίωσης, με βραβεύσεις σε ελληνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς. Εργάζεται στο Τμήμα Κινηματογράφου, Σχολής Καλών Τεχνών ΑΠΘ ως μέλος Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ), με διδακτικό αντικείμενο «Σενάριο».
***
Μιχαήλ Κ. Παπαδόπουλος, Τα πένθη μου ― Τα έθνη μου μετά των ανοίκειων Στ Ήχο Ζω ωαρίων, έργο εξωφύλλου Έλενα Προβατά, Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, 16Χ24, Μάρτιος 2022, σελ. 40, αριθμ. έκδοσης: 360, ISBN 978-960-592-142-2, τιμή 8,48 ευρώ.
Παν μέτρον άρρωστον
ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ ΣΤΗΝ ΑΝΩΓΥΡΑ
Ηλιοβασίλεμα στην Ανώγυρα
Όπως παλιά
Οι μνήμες πήραν το κόκκινο
Από το ηλιοβασίλεμα
Κι έκαψαν όσες λέξεις
Μου απόμειναν.
Πέμπτη ποιητική συλλογή του Λεμεσιανού Μιχαήλ Κ. Παπαδόπουλου που μόλις πρόσφατα κυκλοφόρησε μια ακόμη μελέτη του, Ουδέν σχολείον (ουδέν Σχ Όλοι ο), βασισμένη στα θέματα παιδείας που τον απασχολούν για τη στήριξη των νέων στην διαδικασία της εκπαίδευσης. Εξ ου και κάποια ποιήματα (βλ. «Το υπαρκτό σχολείο») που φιλοξενούνται στην παρούσα έκδοση ως συνέχεια του προηγούμενου βιβλίου του, αλλά και η Ωδή του στον δάσκαλο Δημήτρη Χαραλάμπους: Δάσκαλε εσύ που ζώστηκες/ Τα εκρηκτικά της ζωής σου/ Και γκρέμισες το σχολείο-φυλακή/ Τους πίνακες και τα θρανία/ Απελευθερώνοντας τους μαθητές/ Από την σχολική πλήξη και ανία/ Δάσκαλε που δίδαξες την ηδονή της γνώσης/ Που τα μαθήματά σου δεν ήταν μα-θύματα/ Αλλά δονήσεις ευχαρίστησης/ Της μάθησης και της ποίησης.
Άκρως πολιτικός κι ερωτικός (Καλλή Γραφία: Αν μου δώσεις το σώμα σου γυμνό/ Θα μπορέσω να μάθω καλλιγραφία) ο γλωσσοπλαστικός λόγος του Μ.Κ. Παπαδόπουλου έρχεται ως «βουβός ποιηματογράφος» να σαρκάσει και ν’ αυτοσαρκαστεί, «να κάψει όσες λέξεις του απέμειναν», να μνημονεύσει οικείους, απώλειες, πένθη, να επικοινωνήσει μέσα από το έργο του ακόμη και την περιπέτεια υγείας του που πολεμά με γενναιότητα και χιούμορ. Πάρκινσον: Κι εγώ φωνάζω/ Θέλω μια λέξη/ Για να περπατήσω. Και αλλού: Μαγνητική τομογραφία/ Νευρο λογική ετυμηγορία/ Ο εγκέφαλος στη γωνία/ Αγωνία/ Μόνος παλεύω με θηρία.
Στο μαιευτήριο των λέξεων ο Μιχαήλ Κ. Παπαδόπουλος αποδεκατίζει λέξεις και συναισθήματα φτιάχνοντας με το σώμα τους τα ποιήματά του:
ΑΠΟΨΕ
Ο ουρανός συνθλίβει
Τα ρήματά μου
Τ’ αστέρια πετροβολούν
Τις λέξεις μου
Κι εγώ μένω βουβός
Αρνούμαι επίμονα
Τον εφησυχασμό του ύπνου
Λιθοβολώντας με μαθηματική ακρίβεια
Τα όνειρά μου
Αναζητώ απεγνωσμένα
Το μου.
Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΝΕΚΡΟΣ
Καθώς βάδιζα κατά μήκος
Της θλίψης μου
Σκόνταψα στο νεκρό πατέρα μου
Τότε κατάλαβα πόση ουσία
Έκρυβε η απουσία του.
Ο Μιχαήλ Κ. Παπαδόπουλος γεννήθηκε στη Λεμεσό της Κύπρου το 1952. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Aix-Marseille I στη Γαλλία. Συνεργάστηκε ως ερευνητής και δίδαξε στο Ινστιτούτο Διδακτικής και Παιδαγωγικών του ίδιου πανεπιστημίου. Από το 1976 που επέστρεψε στην Κύπρο, εργάστηκε ως εκπαιδευτικός ψυχολόγος στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Το 1997 απέκτησε τον τίτλο του Διδάκτορος από το Πανεπιστήμιο Αθηνών καταθέτοντας τη διατριβή του με θέμα Λειτουργικός αναλφαβητισμός: Σχολικός αποκλεισμός και σχολικός πόνος, η οποία και εκδόθηκε σε βιβλίο τον ίδιο χρόνο από τις εκδόσεις Νέα Σύνορα-Α.Α. Λιβάνη. Έχει διδάξει ως επισκέπτης Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Aix-Marseille, ως ειδικός επιστήμονας στο Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου καθώς και στην Παιδαγωγική Ακαδημία και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου. Οι δημοσιεύσεις του αναφέρονται κυρίως σε ζητήματα σχολικής αποτυχίας, λειτουργικού αναλφαβητισμού, νεανικής παραβατικότητας, βίας στο σχολείο, χρήσης ουσιών και αγωγής υγείας. Για τις δημοσιεύσεις του και τις εργασίες του στα πιο πάνω επιστημονικά πεδία έχει αναγνωριστεί ως εμπειρογνώμονας από πανεπιστήμια της Ευρώπης, διεθνείς και Ευρωπαϊκούς οργανισμούς, όπως την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης, την UNESCO, το Υπουργείο Παιδείας της Γαλλίας, καθώς και από άλλους επιστημονικούς φορείς.
***
Γιώργος Τσιρώνης, Πεζούλια, Επιλογή-επιμέλεια Σωκράτης Λ. Σκαρτσής, Διηγήματα, Σύγχρονη Ελληνική Πεζογραφία, εκδ. Μανδραγόρας, Μάρτιος 2022, σελ. 64, αριθμ έκδοσης 365, ISBN: 978-960-592-147-7, τιμή 8,48
Ζούμε σε μια αθέατη ζωή που μας κάνει «αύριο»
ενώ πια είμαστε σχεδόν χθες
Όποια όρια κι αν βάζει η ζωή, η ψυχή ξέρει να τα ξεπερνάει.
Όποια άλματα κι αν κάνει η ψυχή, η ζωή ξέρει να υψώνει τοίχους και να τα φυλακίζει.
Κάπου ανάμεσα ζούμε κι εμείς.
Στη φαντασία και στην πραγμτικότητα.
Στις σκιές των ονείρων και στις ομίχλες της νοσταλγίας.
Και ζούμε.
Και φανταζόμαστε ότι ζούμε.
Και ονειρευόμαστε ότι ζούμε.
Και απλά, πολύ απλά
ονειρευόμαστε.
Γιώργος Τσιρώνης
Όπως σημειώνει ο ανθολόγος και επιμελητής των καταλοίπων τού πρόωρα και αναπάντεχα χαμένου Γιώργου Τσιρώνη, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Σωκράτης Λ. Σκαρτσής, τα «“Πεζούλια”, με το όνομα που έδωσε ο ίδιος, μετριόφρονα και οικεία, στα γραφτά του, καταγράφει άμεσα τις εντυπώσεις και τα βιώματά του που διάλεξε να μην τα κάνει ποίηση».
«Είναι λοιπόν τα “Πεζούλια”», συνεχίζει ο Σωκράτης Λ. Σκαρτσής, «ένα είδος πρωτογενούς γραφτού, ούτε πεζογραφικό ούτε ποιητικό. Ένα είδος δημιουργικής γραφής που συχνά εισδύει ασυναίσθητα και στην πεζογραφία και στην ποίηση, ως ένα πρωτογενές βιωματικό γλωσσικό υλικό. Ας πούμε κάτι ενδιάμεσο που μοιάζει να γεφυρώνει αυτές τις δύο λογοτεχνικές μορφές.»
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρεις ενότητες «Αυτοβιογραφία σε έξτρα σενάρια», «Αυτοβιογραφία σε μικρές δόσεις» και «Μικρά πεζά». Αναφορές του το Σινεμά ο Παράδεισος, ο καραγκιοζοπαίχτης Μίμαρος, ο Βιτγκενστάιν, ο δίσκος του Κώστα Τουρνά Απέραντα χωράφια, η γενέθλια Βαράσοβα, το Βραχνί, η Ρούμελη, μνήμες οικείων και αγαπημένων, υπαρξιακές αναζητήσεις με τον άμεσο ανθρώπινο τόνο που χαρακτήριζε πάνται τον ευγενή εκ φύσεως Γ.Τσ., το έργο 9 αριθμός 1 του Σοπέν, το Γουέστερν Τζόνι Γκιτάρ (1954), ο Ευγένιος Μοντάλε, ο σκηνοθέτης Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης και βεβαίως η αγαπημένη σύντροφος Τασούλα.
Δε θέλω να μιλώ σπουδαία. Δε θέλω να λέω μεγάλα πράγματα. Θέλω να είμαι ένα χαλίκι μες στον ποταμό που κάποτε θα καταλήξει στη μεγάλη θάλασσα. Ένα μικρό χαλίκι μες στη θάλασσα. Αυτό θέλω να γίνω όταν θα μεγαλώσω, διαβάζουμε σ’ ένα από τα κείμενα του Γιώργου Τσιρώνη. Γραφή ανάλαφρη, άμεση κι απόλυτη. Δίχως πλεονασμούς και φτιασίδια. Απαστράπτουσα όπως είναι ο λόγος της καρδιάς.
Ο Γιώργος Τσιρώνης (1960–2021) γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε νομικά, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία και στράφηκε στον δικαστικό κλάδο. Παντρεύτηκε κι εγκαταστάθηκε στην Πάτρα, όπου κατέληξε υπηρετώντας ως εισαγγελέας εφετών. Διακρινόταν από μια πλατιά ουσιαστική καλλιέργεια με βασικό χαρακτηριστικό την καθαρότητα του ήθους του, με κέντρο ζωής το σπίτι του και πηγή της πνευματικότητάς του την πρωτογενή επαφή με τον άνθρωπο και τα πράγματα. Η ζωή του κορυφώθηκε στο έργο της ποίησης με μια βιωματική γλωσσική σπουδή στο δημοτικό τραγούδι και τον Σολωμό. Παρήγαγε εκατοντάδες ποιήματα μιας συνεχώς εξελισσόμενης ποιότητας και λίγα μικρά πεζά. Έκανε λίγες μόνο λογοτεχνικές δημοσιεύσεις και εξέδωσε δύο ποιητικά βιβλία: Κι όμως η ποίηση (2009) και Αφιερώσεις (2011). Ήταν μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του 37ου Συμποσίου Ποίησης στην Πάτρα (2018).