Βιβλιοπαρουσίαση

Δημήτρης Μηλάκας, Η απόρρητη ιστορία του Αιγαίου. Η μυστική αλληλογραφία της Ουάσιγκτον για τα πετρέλαια, το φυσικό αέριο και την ελληνική ΑΟΖ, Το Ποντίκι, σελ. 311

«Κανείς δεν μπορεί να σε καβαλήσει αν δεν είσαι σκυμμένος»

Την επίκαιρη αυτή αποστροφή του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, τη βρίσκουμε ανάμεσα σε άλλες ενδιαφέρουσες πληροφορίες  σε ένα βιβλίο που εκδόθηκε πρόσφατα (2012) απ΄ τις εκδόσεις «Το Ποντίκι» με τον πολύ  εύγλωττο τίτλο: Η απόρρητη ιστορία του Αιγαίου. Ο έμπειρος δημοσιογράφος με πολλά χρόνια θητείας στο διπλωματικό ρεπορτάζ Δημήτρης Μηλάκας που αναλαμβάνει να παρουσιάσει την ιστορία αυτή, σχολιάζει με πολύ επίκαιρα σχόλια και παρατηρήσεις τα απόρρητα και άκρως απόρρητα τηλεγραφήματα των αμερικανικών διπλωματικών υπηρεσιών, απόρρητα έγγραφα που ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και χαρακτηριστικά τμήματα από δυο βιβλία διδασκαλίας στελεχών τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και της τουρκικής διοίκησης για τις τουρκικές θέσεις στο Αιγαίο, (σελ. 23), που έρχονται για πρώτη φορά στο φως.

Γενικότερα στο βιβλίο παρακολουθούμε με στοιχεία και ντοκουμέντα την ιστορία των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας –ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες. Αντιγράφω από το οπισθόφυλλο: Σε περιοχή του ελληνικού «οικοπέδου» υπάρχουν ένα δισεκατομμύριο (1.000.000.000) βαρέλια πετρέλαιο, όπως τουλάχιστον καταγράφεται στα απόρρητα τηλεγραφήματα αμερικανικών διπλωματικών υπηρεσιών, τα οποία παρουσιάζονται αναλυτικά. Το τεράστιο αυτό κοίτασμα δεν αξιοποιείται από την Ελλάδα, καθώς οι γείτονες Τούρκοι αμφισβητούν με απειλές πολέμου την κυριότητα του οικοπέδου. Οι «ουδέτεροι»… φίλοι και «σύμμαχοι» Αμερικανοί, «παίζοντας» τον διαιτητή στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση, έθεσαν, τελικά, ολόκληρη την περιοχή υπό τον έλεγχό τους πουλώντας ταυτόχρονα την εξοπλιστική τους πραμάτεια και στους δυο αντιμαχόμενους  γονατίζοντάς τους οικονομικά.

Τα έγγραφα που παρουσιάζονται αναφέρονται στην περίοδο 1991-3, τα σχόλια όμως του συγγραφέα αφορούν γεγονότα και προβλήματα πολύ πρόσφατα όπως τα σχετικά με την ΑΟΖ και το Καστελόριζο.

Γράφει παραδείγματος χάριν για «το σημείο πιθανής έκρηξης στη Μεσόγειο», επικαλούμενος διακεκριμένο Αμερικανό αναλυτή, άρθρο του οποίου, δημοσιεύτηκε στις 9.2.2012: «Ο Ντάνιελ Πάιπς στο άρθρο του αναδεικνύει τη γεωπολιτική σημασία του Καστελόριζου περιγράφει με μελανά χρώματα τη ‘διπλωματία των κανονιοφόρων’ της Τουρκίας και καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να υποστηρίξει την Ελλάδα στην ανακήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). […]Στη συνέχεια εξηγεί τη γεωστρατηγική του σημασία, το πώς αποκόπτει τη δυνατότητα στην Τουρκία να … βάλει χέρι σε μεγάλα θαλάσσια τμήματα που ενδεχομένως περιέχουν πλούσια ενεργειακά αποθέματα, ενώ επιτρέπει σε Ισραήλ, Κύπρο και Ελλάδα να δημιουργήσουν έναν νοητό θαλάσσιο ‘διάδρομο’ για τη μεταφορά των υδρογονανθράκων στην Ευρώπη, χωρίς να απαιτείται τουρκική άδεια. Η ‘λεπτομέρεια’ αυτή είναι πολύ σημαντική για τον αναλυτή, καθώς η Τουρκία έχει δηλώσει ότι δεν θα επιτρέψει τη διέλευση του ισραηλινού φυσικού αερίου από το έδαφός της» σελ. 278.

Κι άλλες πληροφορίες από πρώτο χέρι – όχι και τόσο ευχάριστες – περιέχει το βιβλίο. Όπως για παράδειγμα ότι «Τον Δεκέμβριο του 2001 (…) καταργούνται τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο κατόπιν κοινής ελληνοαμερικανικής παραγωγικής διευθέτησης» σελ. 248, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την παράθεση των σχετικών εγγράφων.

Το βιβλίο γίνεται προσιτό και στον αμύητο περί την εξωτερική πολιτική αναγνώστη, κυρίως χάρη στα σχόλια του δημοσιογράφου-συγγραφέα. Αυτό δεν αποτελεί μικρή προσφορά, καθώς, όπως σημειώνει και ο κύριος Μηλάκας «Η εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο παίζεται αυτό το παιχνίδι ‘προστασίας’ είναι θολή και απαιτείται προσπάθεια για να τον παρακολουθήσει κανείς μέσα από τις επίσημες ανακοινώσεις και δηλώσεις» σελ 288

Ελένη Γούλα