23.8.19 Παρασκευή. Συναντηθήκαμε με τον ξάδελφο Μιχάλη στην πλ. Βικτωρίας, είναι καλά, μιλήσαμε, χωρίς να κρύβουμε το θαυμασμό, για τις θυγατέρες μας και για την Επανάσταση που κατ’ εμέ έχει αναβληθεί επ’ αόριστον και ανεπανόρθωτα και για τον Μιχάλη βρίσκεται καθοδόν. Μιλήσαμε και για την ψωριασική αρθρίτιδα και την κακοήθη αναιμία που βασανίζουν εμένα λιγότερο και πολύ περισσότερο την κόρη Μαρία.
Ο Μιχάλης έντιμο άτομο και καλός γιατρός -και φυσικά είναι καλός γιατρός επειδή είναι έντιμος άνθρωπος – είναι πάντα θετικός και ιδεολογικά και ιατρικά. Δεν έχω ακούσει για καμία περίπτωση ψωριασικής αρθρίτιδας που δεν αντιμετωπίστηκε.
Ένιωθα ενοχικά που εγώ ήμουν τόσο αρνητικός και ολίγον χέστης και συμβιβασμένος.
Αλλά επειδή αγαπώ τη ζωή κατάντησα να ομιλώ –κοίτα να δεις quelle misere– για κυβερνησιμότητα! Πάει ο επαναστάτης εαυτός και «Στο τίποτα του κόσμου τους δεν χωράει τίποτα δικό μας» Ή «Χαμόγελα γιατί τους τρομάζεις». Τώρα ένα κι ένα κάνουν δύο. Ή έχω χάσει εντελώς πια τον ιδεολογικό μου μπούσουλα ή έχω αρχίσει να πρασινίζω από το φόβο
(Στη συνάντησή μας ο Μιχάλης αναφέρθηκε στη γαλλική ταινία η «Επέλαση των Βαρβάρων» όπου ένας καρκινοπαθής ιστορικός δέχεται την υποστήριξή του εξαφανισμένου του γιου. Συγκινητική και η ταινία «Toni Etdman» (2017) της Μάρεν Άντε όπου εδώ έχουμε έναν πατέρα που πάσχει να επικοινωνήσει με την κόρη του, πολυάσχολο γαρ στέλεχος πολυεθνικής κουβαρίστρας).
Άσχημα πράγματα. Γυρίζοντας σπίτι βρήκα αστυνομικούς στην πόρτα. Τι συμβαίνει; Διαρρήξανε το διπλανό διαμέρισμα. Σπανίως η γηραιά Λουτσιάνα βγαίνει έξω. Σήμερα βγήκε, της τη φύλαξαν κι όταν επέστρεψε είδε αυτό που βλέπω κι εγώ τώρα: Ένα απίστευτο άνω -κάτω που βοήθησε τους λωποδύτες να βρουν το κομπόδεμα με το χιλιάρικο. Η Λούτσι βρίσκεται υπό την επήρεια σοκ. «Μού ’ρχεται να κλάψω από θυμό», λέει. «Αλλά εγώ δεν έκλαψα όταν πέθανε ο Τάσος μου, δεν έκλαψα όταν σκοτώσανε οι φασίστες τον αδελφό μου, θα κλάψω για τους φαντομάδες;».
Το θέμα της πρωτοτυπίας. Ακούω τους στίχους από ένα τραγουδάκι «ότι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό τραλαλά τραλαλά». Πρόκειται για διάσημο και πολυπαιγμένο αφορισμό του Νίτσε που ακόμη και ο μυθιστοριογράφος Γιάλομ έχει αξιοποιήσει στο «Όταν έκλαψε ο Νίτσε».
Το θέμα της πρωτοτυπίας λοιπόν με τέτοιο πλέον βομβαρδισμό πληροφοριών και τόση παραγωγή έργων τέχνης δεν μπορεί να τίθεται. Γι αυτό άνθισε τόσο πολύ και η θεωρία της διακειμενικότητας. Μένει να είσαι όσο μπορεί πιο αληθινός μέσα στο «ψεύδος» σου. Έχουμε ακούσματα από τα μίντια, από άσματα ηρωικά και πένθιμα, από ξένες γλώσσες, προστάγματα από το στρατό, ύμνους και λειτουργίες από εξοντωτικά εκκλησιάσματα, τις κατάρες και τις ευχές της μάνας μας, ασυνάρτητους πολιτικούς μονολόγους έχουμε άπειρα διαβάσματα βιβλίων ευζωίας, υγιεινής διατροφής και παραλογοτεχνίας τώρα όλα αυτά μαζί στο ιντερνέτ σαν μίξερ.
Έτσι μάλλον με ενόχλησε τις προάλλες σε κάποια εκδήλωση ο εκνευρισμός του Τίτου Πατρίκιου όταν έγινε αναφορά στο στίχο του «με ποιήματα δεν σταματάει κανείς τα τάνκς που χρησιμοποίησε κι ο Μανώλης Αναγνωστάκης σε κάποιο δικό του ποίημα. «Κουράστηκα να λέω ότι είναι δικός μου ο στίχος», είπε ο Τίτος. Νάτο το δικό μου και ο πόνος του καλλιτέχνη. Σωστά. Όμως ο Αναγνωστάκης γράφει σαφώς «όπως λέει ποιητής». Δεν λέει ότι είναι δικός του ο στίχος. Μάλιστα με την αναφορά του βοήθησε να γίνει πιο γνωστός ο καλός αυτός στίχος κι ο επίμονος αναγνώστης αν δεν ήξερε σε ποιον αναφέρεται θα έψαχνε να βρει και να καταλάβει πόσο μεγάλος ποιητής είναι ο ΤιΠά (όπως πιστεύουν οι περισσότεροι συνέλληνες). Εντάξει ο Αναγνωστάκης δεν λέει «όπως λέει ποιητής Πατρίκιος» κάτι που θα ήθελε ίσως ο καλός μας Τίτος. Ε τι να κάνουμε τώρα; «Αν η πνευματική ιδιοκτησία έδινε στο δικαιούχο την εξουσία να δεσμεύει όλα τα στοιχεία του έργου, ώστε να αποκλείει κάθε μελλοντική αξιοποίησή τους από άλλους δημιουργούς , με άλλους τρόπους, στο πλαίσιο έργων με άλλο νοηματικό ή αισθητικό περιεχόμενο, τότε θα κατέληγε να λειτουργεί σαν φραγμός σε κάθε συνέχιση της πνευματικής δημιουργίας», γράφει ο Γιώργος Κουμάντος στο εξαιρετικό «Πνευματική Ιδιοκτησία (1995).
Τα κλασικά έργα από τον Όμηρο μέχρι τον Σαίξπηρ και τους Αθλίους του Ουγκώ είναι έργα πρωτότυπα και υψηλής δημιουργικότητας (highauthorship ). Η μεταμοντέρνα κατάσταση πατάει σε αυτά αλλά συνήθως παράγει έργα χαμηλής δημιουργικότητας (low authorship). Τίποτα δεν μου απαγορεύει να γράψω «όπου κι αν ταξιδέψω η Δεριγνύ με πληγώνει» ή «Το Σύδνεϋ με πληγώνει». Γιατί τώρα πια «ξέρουμε Παρίσι τι σημαίνει» και πάει λέγοντας. To άπειρο σταματά εκεί που θες εσύ να σταματήσει.
Σαν σήμερα 23 Αυγούστου
1817: Σεισμός 6,5 Ρίχτερ στο Αίγιο σκοτώνει 65 άτομα
1927: Εκτελούνται στη Βοστόνη οι αναρχικοί Νίκολας Σάκο και Μπαρτολομέο Βαντσέτι, επειδή κρίθηκαν ένοχοι φόνου, τον οποίο ουδέποτε παραδέχτηκαν. Η ιστορία τους ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες.
1572 Το βράδυ αρχίζει η Σφαγή του Αγίου Βαρθολομαίου (Massacre de la Saint-Barthélemy) Γάλλοι προτεστάντες (Ουγενότοι) σφάζονται από τους Καθολικούς στο Παρίσι
και το 1960 εντοπίζεται στη Γουινέα ο μεγαλύτερος βάτραχος του κόσμου 3,3 κιλά.
Μήπως πρέπει να προσέξουμε σήμερα, διερωτάται ο αδερφός Μιχάλης καθώς αυτή τη μέρα γεννήθηκε και ο Μάκης Βορίδης (1964) Αλλά σαν σήμερα το 1833 καταργείται και η δουλεία στις βρετανικές αποικίες και γεννιέται ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Πότε; Τότε.
Δημήτρης Τζουμάκας