Τι είναι στ’ αλήθεια ο άνθρωπος;
Ο άνθρωπος τι είναι, Ποιος να το ξέρει τάχα;
Δεν ξέρω ο άνθρωπος τι είναι
ξέρω την τιμή του μονάχα
(Μπ. Μπρεχτ, Η μπαλάντα του έμπορα, μετ. Μάριος Πλωρίτης)
Λογικά θα πρέπει το ίδιο πλήρης να αισθάνεται κι ο Μανιτάκης. Ως συνταγματολόγος. Και ως άνθρωπος. Που ξέρει, δεν μιλά και δεν υπογράφει. Πάντα βρίσκεται κάποιος διαθέσιμος να κάνει τη βρώμικη δουλειά. Αν και καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή στις μέρες μας. (Δείτε κι αυτούς στον «Βήμα FM», ή στο μικρό Mega). Άλλωστε ακόμα και ο σφουγγοκωλάριος,
στα χρόνια του βυζαντίου, ήταν αξίωμα. (Εξαρτάται βέβαια και από τους κώλους).
Επομένως εύστοχη η απάντηση Ρουπακιώτη στο ερώτημα «αν αισθάνεται αδειασμένος;». (Για την ιστορία, ακόμα τότε έπαιζε(;) το επίσης «αδιαπραγμάτευτο» αντιρατσιστικό). Πάντως το άδειασμα προϋποθέτει περιεχόμενο. Να υπάρχει δηλαδή κάτι ν’ αδειάσεις. Κι απ’ ότι φαίνεται η γνωστή Συντροφιά Ενισχυμένης Ευθύνης και Περιορισμένης Αξιοπρέπειας φαίνεται εθισμένη στο άδειασμα εν κενώ. Και το χειρότερο είναι, πως το απολαμβάνουν κιόλας: από τον Τσούκαλη (να πώς γίνεται κανείς αστέρας, γιατί τ’ αστέρια γίνονται δεν γεννιόνται), μέχρι τον εξαφανισμένο Χατζησωκράτη. Μόνο ο Μαργαρίτης ήταν σαν κλαμένο χέλι προχτές. Προφανώς του ανέτρεψε τον ισορροπημένο ψυχισμό η παράταση της εκκρεμότητας των απολύσεων στη ΕΡΤ. Άντε να βρεις τώρα 2.650 επίορκους… Είχαν θαμπώσει και τα γυαλιά του, κι όλο τα σκούπιζε. Η γνωστή αμηχανία του δήμιου λίγο πριν κλωτσήσει το σκαμνάκι. Όχι για το ρόγχο του μελλοθάνατου, αλλά από φόβο μη στραπατσάρει το μοκασίνι
Κρίμα μόνο που δε ζει ο Καρυωτάκης γιατί σύμφωνα με τα κριτήρια Μανιτάκη θα πληρούσε τις προϋποθέσεις απόλυσης, ως επίορκος: Καθώς το 1928, επειδή συγκρούστηκε με τον προϊστάμενό του υπουργό Υγιεινής, Πρόνοιας και Αντιλήψεως Μιχάλη Κύρκο, (πατέρα του δικού μας Λεωνίδα), μετατέθηκε εκδικητικά στην Πάτρα. Ως πράξη αντίδρασης ο ποιητής έδωσε σε αντιπολιτευόμενη εφημερίδα έγγραφα κακοδιοίκησης της υπηρεσίας του. Οπότε ο υπουργός τον μετέθεσε στην Πρέβεζα «τη θλιβερότερη επαρχία του θλιβερότερου τόπου του κόσμου, που είναι η Ελλάς», κατά τη διαχρονική διαπίστωση Καρυωτάκη.
Το ίδιο «πλήρης» αισθάνεται κι ο Σαμαράς, σε τέτοιο βαθμό ώστε να ερμηνεύει ακόμα και τη βούληση του Προέδρου του ΣτΕ. Βιάζονται να ξεμπερδέψουν με τους εργαζόμενους της ΕΡΤ. Για να πάνε ήσυχοι διακοπές. Κι ο Στουρνάρας στη Σύρο για τένις. Να ξελαμπικάρει και το μυαλό του.
Από τις 21.12.2012 είχαμε προβλέψει πως μπορεί να μη καταστράφηκε ο πλανήτης, αλλά η χώρα μας μπορεί βάσιμα να ελπίζει στην τριανδρία. Τουλάχιστον αυτοί που τους ψήφισαν. Και εξακολουθούν να τους χαίρονται. Οι υπόλοιποι θα συνεχίσουμε μοιρολατρικά να απολαμβάνουμε τις τραγικές συνέπειες μιας φάρσας που εκτυλίσσεται μεθοδικά στη χειρότερη τραγωδία. Τέτοια η απόγνωση που φορές αναρωτιέμαι αν είναι προτιμότερο να προστεθούμε στα στατιστικά των αυτοκτονιών, ή να ελπίσουμε σε βαριά αρρώστια; Άλλωστε ακόμα κι ο Τσίπρας στο Σύνταγμα, κάπως έτσι μας προετοίμασε για τα επόμενα δύσκολα που θα συνεχίσουν να ’ρχονται, αλλά εμείς με το βλέμμα στον ύψιστο να περιμένουμε την εκ θεού σωτηρία, βέβαιοι για την τελική νίκη. (Όπως το μαρτυρά και η παράδοση της Αριστεράς. Που αντιμετωπίζει νικηφόρα τους αγώνες τις εργατικής τάξης και τις τρικλοποδιές τού αντιπάλου). Ένα είδος «επαναστατικής μοιρολατρίας», ή «μεταφυσικής της αυταπάτης»; Και για να το διατυπώσουμε και επιστημονικά, ο Υποκειμενικός Ιδεαλισμός μας εδράζεται στον Πολιτικό μας Αυτοσχεδιασμό; Με άλλα λόγια εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στο θείο γιατί όπως έλεγε κι ο Τζορτζ Μπέρκλεϊ (που ήταν και ο κύριος εκφραστής του υποκειμενικού ιδεαλισμού) «ο κόσμος προέρχεται από τις παραστάσεις του θεού, γι’ αυτό και η τάξη των φυσικών νόμων (σ.σ. ενδεχομένως και οι πολιτικοί σχεδιασμοί) παραμένουν θεόπνευστοι»;
Η θεία φώτιση το δρόμο της ανατροπής, ή έστω της συνδιαχείρισης. Γιατί «ο θεός είναι μεγάλος», «έχει ο θεός», «μπαμπά μη τρέχεις», κι άλλα παρόμοια πρωτότυπα που ακούγονται συνήθως στις συγκεντρώσεις, κατά το γνωστό «Πάλι συνθήματα/ νέοι αγώνες». Ακόμα και οι καλύτερες προθέσεις φαίνεται πως υποχωρούν στην αναλλοίωτη αισθητική του μπαλκονιού.
Η στήλη υποκλίνεται στην επάρκεια όλων εκείνων που επί χρόνια μπορούν ακατάπαυστα να μιλούν από κανάλι σε κανάλι, ραδιόφωνα, συγκεντρώσεις, συνέδρια –πάντα σε ώρες αιχμής–, δίχως την αγωνία προετοιμασίας, ή το χρόνο περισυλλογής. Όπως και σ’ αυτούς που γελούν ασταμάτητα, καλή ώρα ο Τσέκερης από τις συχνότητες του Κόκκινου που ξεκαρδίζεται καθημερινά. Ίσως γιατί «του ανεβάζουν συνέχεια το χαλί». Θα βάζουν κάτι στο χαλί. Μπορεί να ’ναι μαγικό, σαν του Ισνογούντ. Μπορεί να διαβλέπει πράγματα που αγνοούμε.
Ασφαλώς ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο αντίδρασης, συμπεριφοράς, πορείας. Για παράδειγμα η είσοδος των Γερμανών στην Αθήνα (27 Απριλίου 1941) την μεν Πηνελόπη Δέλτα, προγιαγιά του πρωθυπουργού, οδήγησε σε αυτοκτονία, τον 17χρονο Κουλουφάκο μαζί με τους Βλάση Αποστολέρη και Ιουλία Γαννουρή στην ίδρυση αντιστασιακής οργάνωσης «Αδούλωτοι Έλληνες», τους Γλέζο και Σάντα στην Ακρόπολη, και τη Γερμανική Σχολή, μόλις προχτές, στη βράβευση αποφοίτων της στη διάρκεια της Κατοχής. Ίσως γιατί είχαν το σθένος να συνεχίζουν να φοιτούν ακόμα και μετά την είσοδο των Ναζί. Τους τότε αποφοίτους τίμησαν η Άννα Φιλίνη, Φρόσω Κιάου, η γνωστή Ντόρα, και ο Π. Πικραμένος, ο μόνος ίσως που λόγω ονόματος ταίριαζε στη σεμνή τελετή.
Ο Σαμαράς πάντως θ’ αυτοκτονήσει κατά την έξοδο των Γερμανών. Όπως συνέβαινε με τους προδότες και τους πανικόβλητους συνεργάτες των Ναζί.
Κώστας Κρεμμύδας