Προφέρετε τις λέξεις απαλά και σταθερά
να μου διαβάζεις το βαθύ γαλάζιο
και το κόκκινο
να μου διαβάζεις ήχους, μουσικές
να μου διαβάζεις ποιήματα
Όλα είχαν αρχίσει το πρωινό εκείνο που ανακάλυψα τον μυστηριώδη και μαγευτικό κόσμο της βιβλιοθήκης. Και μπήκα μέσα του και ταυτίστηκα. Όλα είχαν αρχίσει στη γειτονιά και το δημοτικό σχολείο. Στις ατέλειωτες ώρες της μοναξιάς στο σπίτι. Όλα είχαν αρχίσει τότε που γεννήθηκα, στη μακρινή Ιωνία του πατέρα του, στη Μαύρη Θάλασσα της μάνας του. Και ίσως σε μιαν άλλη Ιωνία στη μνήμη των κυττάρων μου, ανεξιχνίαστη, χωρίς αρχή και τέλος, που κάποτε αναδύθηκε κι αμέσως αναγνώρισε την καταγωγή και το πεπρωμένο της.
Αν δεν μιλήσει όμως ένας ποιητής, ένας πεζογράφος, για τα προβλήματά του, για τα τραύματα και τις πάντα ανοιχτές πληγές του, που σίγουρα είναι και άλλων τα προβλήματα, με τι θα ασχοληθεί, με τα επιφανειακά και τα ανώδυνα; Θα επιδοθεί στο εγκεφαλικό παιχνίδι με τις λέξεις, θα γράψει ευπώλητα βιβλία της αμμουδιάς; Ή θα εκφράσει τη δική του αγωνία, τον δικό του πόνο, τους δικούς του έρωτες, τα πάθη και τα λάθη του μέσα από το πρόσωπο και τις ιστορίες άλλων; Πολύ γνωστή και δημοφιλής κι αυτή η προσέγγιση, αναπόφευκτα όμως αποκαλυπτική.
Με τη γραφή σου αποκαλύπτεσαι, όσο κι αν προσπαθείς να κρυφτείς. Ξεγυμνώνεσαι σε μεγαλύτερο βαθμό από εκείνον που κι εσύ ο ίδιος συνειδητοποιείς. Απλώς αποπειράσαι να καλυφθείς από τη διάφανη κουρτίνα των κοινωνικών συμβάσεων.
Όταν λοιπόν εκτίθεσαι γράφοντας λογοτεχνικά βιβλία, είναι φυσικό να υπάρξουν αντιδράσεις, θετικές και αρνητικές. Είναι φυσικό άλλοι να σε αγαπούν και να σε εκτιμούν και άλλοι να μην σε χωνεύουν. Η δική σου αλήθεια είναι αδύνατον να αρέσει σε όλους. Η συνήθης μέθοδος αρνητικής αντίδρασης είναι η αποσιώπηση. Δεν γράφουν, δεν αναφέρουν τίποτα για το βιβλίο σου. Δεν πάει να είναι πρωτότυπο, δυνατό, εξαιρετικό! Αν δεν προωθηθεί, αν δεν γίνεις πλασιέ του ανά την Ελλάδα ή αν τους ενοχλήσει, απλώς δεν υπάρχει. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί και να παραποιήσουν αυτά που γράφεις, να σε βρίσουν και να σε συκοφαντήσουν.
Η παλαιά φρουρά λοιπόν δεν παραδίδεται. Γράφει με την πράξη της ζωής της το πιο ωραίο ποίημα, το πιο ωραίο λογοτεχνικό βιβλίο. Ίσως κατά κάποιο τρόπο να είναι και η πιο γνήσια Λέσχη Ανάγνωσης. Γιατί διαβάζει ο καθένας μας και συζητάει το πιο αυθεντικό βιβλίο στην τόσο οικεία περιπέτεια και τις λεπτομέρειες της ζωής των άλλων. Με όλες τις επιτυχίες, τις διαψεύσεις, τα πάθη και τα λάθη τους.
Πενήντα τέσσερα χρόνια στα ελληνικά γράμματα και με 38 βιβλία στο ενεργητικό του ποιος άλλος παρά ο ίδιος ο συγγραφέας Τόλης Νικηφόρου θα μπορούσε να μιλήσει καλύτερα μέσα από το έργο του. Τα 15 γλαφυρά, ρέοντα διηγήματα του νέου βιβλίου του διαβάζονται απνευστί υπό τους ήχους της βαθειάς ζεστής φωνής του δημιουργού που με απλότητα και λυρική σαφήνεια αναδιατάσσει τις λέξεις του με τη βεβαιότητα του πεπειραμένου δημιουργού. Γι’ αυτό περιττά τα πρόσθετα λόγια για έναν σημαντικό συγγραφέα και άνθρωπο που παραμένει πιστός στην υπόσχεσή του στο υπερπέραν να προσφέρει ετησίως την ψυχή του, ένα βιβλίο, για κάθε χρόνο ζωής που του χαρίζει το σύμπαν. Λιτός, ουσιαστικός, ανθρώπινος αποκαλύπτει μια ακόμη πτυχή μέσα από τη νέα συλλογή διηγημάτων του Η λέσχη της κόκκινης ή γαλάζιας αλεπούς, το 38o βιβλίο του!
Προηγήθηκαν 22 ποιητικά βιβλία (μαζί με τις συγκεντρωτικές εκδόσεις, Ο πλοηγός του απείρου, 2004 και τα επιλεγμένα ποιήματα, Ίχνη του δέους –2018) και 15 πεζογραφίας (4 μυθιστορήματα, 8 συλλογές διηγημάτων και 3 παραμύθια για μεγάλους). Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε 10 ευρωπαϊκές γλώσσες και έχουν περιληφθεί σε πολλές ελληνικές και ξένες ανθολογίες, καθώς και στα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας της μέσης εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Κύπρο. Για το παραμύθι του, Σοτοσαπόλ ο χρυσοθήρας του απονεμήθηκε το βραβείο μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς το 1989 και για τη συλλογή διηγημάτων του, Ο δρόμος για την Ουρανούπολη, το κρατικό βραβείο διηγήματος το 2009.
Ο φιλόλογος και σκηνοθέτης Φώτης Συμεωνίδης γύρισε ένα ντοκιμαντέρ 58΄ λεπτών με τίτλο «Σ’ αγαπώ-Ελογοκρίθη, Η αλήθεια του ποιητή Τόλη Νικηφόρου» που προβλήθηκε με επιτυχία στο 17ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2015, σε διάφορα άλλα φεστιβάλ, σε αίθουσες βιβλιοθηκών και αλλού.
e-mail σε [email protected]
Ιστολόγια: web site: www.nikiforou-poems.gr
blogs: http://ploigos-tou-apeirou.blogspot.com, http://encantedseconds. blogspot.com
http://dreaming-in-the-mist.blogspot.com, http://secretes-and-documents.blogspot.com
Η λέσχη της κόκκινης ή γαλάζιας αλεπούς είναι το 11ο που έχουμε τη χαρά να κυκλοφορεί από τον Μανδραγόρα απ’ όπου εκδόθηκαν επίσης τα ποιητικά του: Μυστικά και θαύματα, ο ανεξερεύνητος λόγος της ουτοπίας – 2007, Το μυστικό αλφάβητο – 2010, Μια κιμωλία στον μαυροπίνακα – 2012, Ν’ ακούγεται από μακριά μια φυσαρμόνικα (32 ποιήματα για τη Θεσσαλονίκη, 1966-2013) – 2013, Φωτεινά παράθυρα – 2014, Ρίγος αιχμάλωτο στον ήχο της φωνής σου – 63 ποιήματα για τον έρωτα και την αγάπη (1966-2015) – 2015, Φλόγα απ’ τη στάχτη –2017 και Κόκκινες πηχτές σταγόνες –2019, καθώς και τα διηγήματά του Αγνώστου Στρατιώτου – 2016 και Από το τίποτα σαν θαύμα ξαφνικά/ Ιστορίες ποιημάτων –2018.
***
Τόλης Νικηφόρου, Η λέσχη της κόκκινης ή γαλάζιας αλεπούς, Διηγήματα, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, Μάρτιος 2020, 16Χ24, αριθμ. έκδοσης: 317, ISBN 978-960-592-099-9, σελ. 80, τιμή 10,60 ευρώ.