14.7.18 Μπάνιο αρ.15 μετά από καιρό. Πέρασε μία βδομάδα χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο, κρύωσαν και τα δύο πιτσιρίκια στη Βάρκιζα, τα κόλλησα λένε εγώ, έτσι έμεινα όλη τη βδομάδα στην οικία Δεριγνύ και κόλλησα στα βιβλία μου απ’ όπου δραπετεύεις καλύτερα:

Δεν είμαι σύζυγος (στα ελληνικά μου λέει) του σερ Γκρέυ κι ούτε καμιά «καιταγκάτα» βεβαίως. Είμαι η Ηγεμονίδα του Γκόο. Ο πατέρας μου, ο Καρί-Ταμάμα ο 12^ος, είναι ο Κύριος του Λευκού Ελέφαντος και της χρυσής ομπρέλλας! Ο δε «χαόλε» σερ Γκρέυ, αυλικός του. Ο παππούς μου ήταν ένας Μαχαλαγιάμ και η γιαγιά μου Αινού. Γεννήθηκα στην Κίνα. Σπούδασα τα γλωσσολογικά στο Ναν-Κιν και στο Τόκιο. Στην Οξφόρδη, ονομασθεί έχω, ντοκτόρισσα. Κατέχω πλήθος γλωσσών και διαλέκτων. Ταξιδεύω ινκόγνιτο προς εκλογήν του γαμβρού. Στο θρόνο των Πατέρων μου θα επονομασθώ Τιν-Χινανή η 11^η. Ο δε σύζυγός μου Α-Σι-Κι. Σούστειλα ένα αλεξήλιο επίπεδο. Μου υπόσχεσαι ότι δεν θα μαγαριστείς-συ-γαρίδες; Σκαρίμπας στην πιο σουρεάλ εκδοχή του. Η μαθητευόμενη των τακουνιών.

Το Μουντιάλ τελειώνει αύριο, με κάτι ασχοληθήκαμε την περίoδο των θερινών καταιγίδων, έμειναν δύο ομάδες η Γαλλία και η Κροατία για να διεκδικήσουν το τρόπαιο. Σήμερα παίζουν μικρό τελικό για την τρίτη θέση Βέλγιο και Αγγλία.

Βλέπω το Βέλγιο να κερδίζει δια περιπάτου την Αγγλία και να την υποχρεώνει στην τέταρτη θέση και δεν καταλαβαίνω από πού κι ως πού όλες αυτές οι φιλοδοξίες των Βρετανών οι οποίοι εποφθαλμιούσαν με αυτή την ομαδούλα να αρπάξουν το κύπελλο. «Δεν γυρίζει σπίτι (το τρόπαιο)». Μόνο ένα φιλότιμο τερματοφύλακα είχαν να επιδείξουν και τίποτ’ άλλο οι μεγάλο βρετανοί.

Στο άδειο Παμπελοποννησιακό στάδιο της Πάτρας βλέπω τώρα την Νικόλ Κυριακοπούλου να περνάει το 4.65 στο επί κοντώ αν κι έχει φτάσει 32 χρονών. Σαν εικόνα την προτιμώ από τη Στεφανίδη που έχει κάτι το δυστυχισμένο, αν και καταφέρνει σχεδόν πάντα να κερδίζει και να στέφεται Ολυμπιονίκης. Με συγκινούσαν από παιδί οι αγώνες στίβου. Και δεν έχανα ευκαιρία να παρακολουθώ αγώνες, ιδιαίτερα τους Βαλκανικούς στο Καλλιμάρμαρο. Τις φοβερές δίμετρες Γιουγκοσλάβες και Ρουμάνες υπεραθλήτριες Πολλάκις εθαύμασα. Τώρα ο Μίλτος Τένογλου σε καλή φόρμα τεντώνεται και πηδάει 8.24 στο μήκος κάνοντας τη δεύτερη καλύτερη επίδοση φέτος στην Ευρώπη. Δεν έχουμε και πολλούς πρώτης γραμμής αθλητές αυτή την περίοδο. Εδώ που τα λέμε δεν είχαμε και ποτέ σπουδαίο αθλητισμό αλλά κερδίζαμε τους Τούρκους τουλάχιστον. Ήμασταν όμως πάντοτε καλοί, πάγκαλοι στην κουλτούρα του καφέ, με την καφετέρια ασφυκτικά γεμάτη και βγάζουνε ς καπνό ντουμάνι οι θαμώνες από τη μύτη και από τα ώτα τους. Οι πιο βιαστικοί παίρνουν τους καφέδες στα λεωφορεία που μετατρέπονται σε κινητό Γρηγόρη. Κάποιοι και στον απόπατο μετά. Οι κριτές στίβου του Παμπελοποννησιακού ευχαριστούν τον χορηγό ιματισμού.

Άρχισαν τα φιλμ στην τηλεόραση, εξαιρετικά αυτό το Σάββατο, τα έχω δει αλλά λέω να τα ξαναδώ. Ειδοποιώ την άσχετη Μπέμπα να δει κι αυτή ν’ ανοίξουν τα ματάκια της. Στις εννιά ξεκινάμε με το Αυτή η νύχτα μένει (1999) του Παναγιωτόπουλου διατριβή στην επικράτεια του σκυλάδικου και στις δέκα αρχίζει το εξαιρετικό Ο Μπαμπάς λείπει ταξίδι σε δουλειές (1985) του Κουστορίτσα.

Αυτή η νύχτα μένει είναι ένα άσμα που ταιριάζει στο πόνο του φαντάρου και σε όλες τις υπάρξεις, ερωτευμένες και μη, όταν η κλεψύδρα του χρόνου κλείνει. Σκυλάδικο, κωλάδικο – όπως και να το πεις – αυτός φαίνεται ότι ήταν ο χώρος που έθρεψε μουσικά τις τελευταίες δεκαετίες, του περασμένου αιώνος, δυο γενιές νεοελλήνων. Δεν υπήρχε ρωμιός που να σέβεται τον εαυτό του και να μην έχει καταφύγει σ’ αυτούς. Με εξαίρεση τον ηρωϊκό Μεγαλέξανδρο τσέπης Παπαθεμελή που πολέμησε την ιδέα. Το πράγμα πήρε δραματική τροπή με την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και την εισροή απελπισμένων γυναικών.

Η σεξουαλική εκμετάλλευση δεν αποδίδεται εύκολα σε καμία ταινία, πόσω μάλλον στην ταινία του Παναγιωτόπουλου που παραμένει εθνοκεντρική, αλλά αρκούντως ατμοσφαιρική. Αλιείς και τσέλιγκες, χειρώνακτες της γεωργικής Ελλάδας και πασαδόροι, με χρήμα ευρωπαϊκό συμπεριφέρονταν ως προύχοντες με όλο το προσωπικό γονατιστό στα πόδια τους. Επώνυμοι, που τη μέρα ασκούσαν διοίκηση και αποτελούσαν πρότυπα της πόλης ή του κάμπου, το βράδυ βουτηγμένοι στο αλκοόλ μεταλλάσσονταν σε φιγούρες χυδαίες, μελαγχολικές, σχεδόν τραγικές. Άντρες σφάζονταν, φιλίες χαλάγανε, μαγαζιά καίγονταν στο “Δρόμο” για τον έρωτα μιας παρακμιακής αοιδού, την εποχή που ένας εισαγγελέας ζούσε τον έρωτα του με μία τραβεστί. Εδώ υπάρχει η αφετηρία για μία κοινωνιολογική μελέτη αλλά δεν βρίσκω χρόνο και δυστυχώς οι αναλύσεις μου είναι ως συνήθως περιληπτικές, πρόχειρες, εντελώς υποκειμενικές.

Η μουσική και το ποτό πρωταγωνιστούν και στις δύο ταινίες. Η γιουγκοσλάβικη ταινία είναι εξόχως πολιτική συν τον ποιητικό σαρκασμό του Κουστορίτσα, ενώ η ταινία του Παναγιωτόπουλου δημιουργεί μεν ατμόσφαιρα, αλλά δεν ξεπερνάει το φολκλόρ των φτωχοδιαβόλων της επαρχίας, είναι μία τυπολογία ή καλύτερα μία τοπολογία του ανικανοποίητου.

Μην κλαις δεν είναι καταδότης ο άντρας σου, είναι κάτι άλλο!, λέει κάποια στη σύζυγο που τον άντρα της, τον εξαίρετο ηθοποιό Μανόλεβιτς, τον έχει συλλάβει το κόμμα και τον έχει εξορίσει σε ένα χωριό στην ταινία Ο Μπαμπάς λείπει ταξίδι σε δουλειές. Ο Κουστορίτσα κεντάει: Συγγενικός χαφιεδισμός και μέθη, παιδική υπνοβασία και σκάκι μεταξύ επιτηρητή και επιτηρούμενου, ο ινστρούχτορας φτυστός ο Χυτήρης και πάνε μαζί σε κέντρο με γυναίκες. Στο ελληνικό φιλμ ακούμε γαμοτράγουδα, στο γιουγκοσλαβικό τα κύματα του Δουνάβεως κι ένα ακορντεόν την ώρα που σου κάνουν περιτομή.

Μετά από χρόνια ο θρύλος των Μπολσόι Γιούρι Γκριγκορόβιττττσσσσς επιστρέφει στο Ηρώδειο με τον Σπάρτακο. O θρύλος του μπαλέτου Μπολσόι Γιούρι Γκλιγκορόβττττσσσσσς, τον Οκτώβρη για μία παράσταση. Μη χάσετε. Ένα χρόνο το διαφημίζουν σε όλα και με όλα τα μέσα Ενημέρωσης, μας έχουν πρήξει εντελώς, μη τυχόν και χάσουμε τον Γκλιγκορόβιτσσσσσσσςςςς. Πριτς. Ας χάσουμε.

 

15.7.18 Βγαίνουμε ημέρα τελικού παγκοσμίου ποδοσφαίρου με την αυστραλιανή Οικογένεια για ψώνια με 36 β. Στο παπουτσάδικο μου κάνουν αυτές αντί να τους κάνω εγώ δώρο ένα ζευγάρι πέδιλα. Δεν ξέρω αν τ’ αξίζω να με κανακεύουν έτσι. Προσφέρω lunch με θέα την Ακρόπολη. Ξέρουν ότι αγωνιώ για τον μεγάλο τελικό στη Ρωσία, το ματς της χρονιάς και με απελευθερώνουν για να καμαρώσω τους φανταζί μπαλαδόρους της Γαλλίας απέναντι στους σκληροτράχηλους Κροάτες μπροστά στο Πούτιν, στο Μακρόν και στην προεδρίνα των Κροατών με τα πλατινέ μαλλιά, ντυμένη σκακιέρα στην τηλεόραση, πρόλαβα την έναρξη του αγώνα και υπάρχουν φιστίκια και ποτό μαστίχα στο δωμάτιο.

Βάζουμε ωραίο γκολ στο 18^ο λεπτό από εκτέλεση, βέβαια ανύπαρκτου, φάουλ, ενώ οι Κροάτες παίζουν ωραιότατη μπαλίτσα, φαίνεται ότι το θέλουν πολύ το κύπελλο οι Διψασμένοι, σε αντίθεση με τους Γάλλους που ξεκίνησαν κοιμισμένοι. Πιστεύω όμως στην ποιότητα της ομάδας μας.

Νάτα, ισοφάρισαν οι επίγονοι των collabarateurs στο 28^ο λεπτό. Τάπαμε, μου λέει ο Κουλούρης που με παίρνει τηλέφωνο, βλέπει κι αυτός από τη Δάφνη το ματς και είναι πολύ εναντίον των Κροατών γιατί μίλησαν εναντίον των Ρώσων του. Να, αυτός ο φασίστας με την κοτσίδα, είπε ότι Ουκρανοί θα μας λιανίσουν κάποια ώρα. Τζωρτζ, του λέω οι Κροάτες, δείχνουν να το θέλουν πιο πολύ. Ε θα το πάρουν λέει. Κάτσε να δούμε πρώτα, αλλά συμφωνώ μαζί σου πρέπει να σοβαρευτούμε γιατί μας παίζουν μονότερμα. Πέναλτι! Κερδίσαμε πέναλτι. Μήπως ν’ ανοίξω μια μπίρα; Αναλαμβάνει ο Γκλισμάν. Δεν το χάνει αυτός με τίποτα. Στην αριστερή γωνία γλυκούλικα και γκολ στο 38^ο λεπτό. Ωραία πάμε με 2-1 στο ημίχρονο. Δεν έχει τελειώσει τίποτα. Χρειάζεται προσοχή. Ο Κροάτες είναι χαλκέντεροι, το έχουν αποδείξει. Αλλά πόσο θα αντέξουν οι Ηλικιωμένοι; Θα σκάσουν κάποια στιγμή.

Τρίτο γκολ ο Μπογκρά. Ωραία, τώρα θα τους πάρουμε και τα εσώρουχα. Τέταρτο γκολ με το φοβερό Εμπαπέ. Είπα, θα σκάσουν οι Κροάτες και σκάσανε στο φινάλε.

Καθυστερούν πολύ την απονομή και πιάνει μπόρα. Οι Γάλλοι κάνουν χαρούλες και τρέλες, πετάνε τον προπονητή Ντεσάν στον αέρα, όπως συνηθίζεται. Αλλά «τι μπόρα;», άνοιξαν οι ουρανοί στη Μόσχα και βρέχει καρέκλες. Ανοίγει μία αντιπλημμυρική ομπρέλα πάνω από το Ρώσο Πρόεδρο. Ο Γάλλος πρόεδρος και η Κροάτισσα γίνονται μούσκεμα. Μούσκεμα τα έκανε στο τέλος ο Πούτιν. Η εικόνα δείχνει όλη την μικρότητα της εξουσίας. Βραχείτε εσείς, εγώ έχω βαλέ για όλες τις δουλειές. Δούλους και μαστιγώνω. Γιατί η δουλοκρατία καλά κρατεί και αποφέρει δόξα και Παρθενώνες στους αιώνες.

 

Δημήτρης Τζουμάκας