Γράφει η Πέλα Καλογήρου
Εικαστικός-κεραμίστρια
Με τον Σπύρο Μπρίκο μοιραζόμαστε κοινές ανησυχίες. Ιδέες και οράματα που εναρμονίζονται με την κραυγή της εποχής μας. Φιλία ιερή κι ενότητα. Αυτή η σύμπραξή μας εκτός από πολύτιμη ήταν και αναπόφευκτη. Σε μια συζήτησή μας πριν λίγο καιρό λέγαμε, τι ωραία που θα ήταν να μπορούσαμε να δημιουργήσουμε τη δική μας «σχολή» με πολλά από εκείνα τα χαρακτηριστικά της σχολής της Νέας Υόρκης, όπου η στενή σχέση και φιλία μεταξύ εικαστικών, μουσικών, χορευτών, φιλοσόφων και συγγραφέων ήταν η κινητήριος δύναμη να εκθέσουν με τόλμη το πρωτοποριακό τους έργο σε μια κοινωνία στραγγαλιστικά συντηρητική.
Ο ασφοδελός λειμώνας του Σπύρου Γ. Μπρίκου κατά τη γνώμη μου είναι σεισμογράφος ψυχής. Αποτελεί ένα οικουμενικό μανιφέστο. Μια λογοτεχνική γροθιά στην καθεστηκυία τάξη. Τολμηρό, και ταυτόχρονα με βαθύτατη ουμανιστική προσέγγιση και έντονο λυρισμό, έργο.
Ο συγγραφέας θέτει ένα σημαντικότατο θεμελιώδες αίτημα, αυτό της βαθιάς γνώσης, δίνοντας κίνητρο αναζήτησης. Αποδεικνύοντας μας άλλη μια φορά την ευρυμάθεια του, καθιστά συνένοχα για τη σύνθεσή του πεζογραφήματος του, συγγραφικά έργα κλασικών στοχαστών και όχι μόνο. Ο Σπύρος Μπρίκος αναμφίβολα διακατέχεται από υψηλά ουμανιστικά ιδεώδη κι αυτό αποδεικνύεται και μέσα από το μέχρι σήμερα συγγραφικό του έργο και από τη στάση ζωής του. Επίσης δεν μπορώ να μην αναφερθώ στον τρόπο που γράφει τα δοκίμια – κριτικές του όταν αυτά αφορούν το έργο καλλιτεχνών. Οι κριτικές και τα δοκίμια του, οι διπλωματικές του εργασίες για την τέχνη, μπορούν μόνο να αντιμετωπιστούν ως έργα τέχνης τα ίδια!
Είναι μεγάλη μου τιμή που το πεζογράφημα ασφοδελός λειμώνας του Σπύρου Μπρίκου από τις εκδόσεις «Μανδραγόρας» φέρει στο εξώφυλλο του το εικαστικό μου έργο «Ξεριζωμός», έργο από την τελευταία μου έκθεση, αφιερωμένο στον εκτοπισμό των Πρεβεζάνων Εβραίων. Ο Σπύρος Μπρίκος σε αυτό το έργο βρήκε το πρόσωπο του Πενθέα του. Και τον ευχαριστώ γι’ αυτό, διότι με απεγκλώβισε. Απεγκλώβισε το ίδιο το έργο. Κι έτσι μου δίνει την ευκαιρία σήμερα να μπορώ κάλλιστα να μετατοπίσω τον Πενθέα, να μπορώ να αφιερώσω τον «Ξεριζωμό», στο Νταχάου της εποχής μας, στη Λωρίδα της Γάζας. Στους χιλιάδες εκτοπισμένους Παλαιστίνιους που βρίσκονται υπό την απειλή της εξόντωσής τους, της γενοκτονίας τους από το τρομοκρατικό στρατιωτικό κράτος του Ισραήλ. Να το μετατοπίσω εκεί που αυτές τις μέρες είναι στραμμένα τα μάτια της ανθρωπότητας. Στη Γάζα.
Σε αυτή την περιοχή θα παραμείνω, στην Παλαιστίνη και με το απόσπασμα που διάλεξα να σας αναγνώσω από τον ασφοδελό λειμώνα, στις σελίδες 30 – 33, όπου ο γ αποκαθηλώνει τον θ:
Σκότωσα τον θ. Τον δικό τους θεό, τον ιδιωτικό. Τον σκότωσα με τρόπο υποδειγματικό. Ο θάνατός του υπήρξε αργός. Τον εξευτέλισα μπροστά στα μάτια εκατομμυρίων πιστών του. Στους τυφλούς οπαδούς του. Ήταν άνανδρος και μισογύνης και με συνείδηση διεφθαρμένη όπως των αφεντικών του γένους που με πιάσανε και με ανακρίνανε. Υπήρξε ηθικός αυτουργός ασυγχώρητων και μεγάλων εγκλημάτων, των ολοκαυτωμάτων….
……..
Είστε καταδικασμένοι από τη συνείδηση. Οι κατάρες των λεπρών και όλων των καταφρονεμένων που περπατάνε δίπλα μου είναι όπλα και λάβα καυτή που σας σημαδεύουν. Επιστρέφω μαζί τους. Με τον ηλία πάνω σε πύρινο άρμα. Μαζί με τα σφαγμένα νήπια, με τους πνιγμένους, με τους πεινασμένους που δεν έλαβαν το μάννα εξ ουρανού, με τα νεογέννητα που πεθάνανε από ασιτία, με όσους πυρακτώθηκαν μαζί με τις ιδέες τους….
[ ] Είστε καταδικασμένοι όλοι εσείς και το βρομερό σας γένος. Εσείς και ο περιούσιος λαός σας. Θα επανέλθω με νέο κατηγορητήριο αυτή τη φορά, καθώς καταφθάνω μαζί με τους ποταμούς, τα δάση και τους ωκεανούς, και με τους χιλιάδες που πεζοπόρησαν δίπλα μου.***
Σπύρος Μπρίκος, ασφοδελός λειμώνας, Πεζογράφημα, έργο εξωφύλλου: Πέλα Καλογήρου, εκδ. Μανδραγόρας, Φεβρουάριος 2024, σελ. 64, (Σύγχρονη ελληνική πεζογραφία)
Σημ. Από την παρουσίαση του βιβλίου στη Θεοφάνειο Αίθουσα Τέχνης, στην Πρέβεζα, στις 11 Μαΐου 2024.