«Παιδικό παραμύθι σε ενήλικο μινόρε» είναι ο τίτλος του διηγήματος φαντασίας του Ιάσονα Άλυ. Μια αυτοέκδοση φροντισμένη, με ενδιαφέρουσα εικονογράφηση του Κωνσταντίνου Καταγά, διόρθωση-δακτυλογράφηση της Λαζάριας Φράγκου και σχεδίαση του Κωνσταντίνου Μπερδεκλή.
Μικρές ιστορίες υπερρεαλιστικής αισθητικής σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, το Παραμύθι συμπεριλαμβάνει χαρακτήρες που περιστρέφονται και αλληλεπιδρούν μέσα σ’ έναν ονειρικό χωροχρόνο. Ίσως γι’ αυτό και παιδικό, διατηρώντας την υπερρεαλιστική παρακαταθήκη ενός ρεύματος που στα ελληνικά γράμματα υπήρξε και ένα από τα μακροβιότερα πρωτοποριακά λογοτεχνικά κινήματα. Γιατί ενήλικο; Γιατί κάποτε η πεζή πραγματικότητα στην οποία βρίσκεται εγκλωβισμένος ο αφηγητής εν μέσω δουλειάς και αυτοκτονικών τάσεων, αποτυπώνει τη σύγχρονη συνειδητή πλάνη των «μεγάλων».
Ως προς την πλοκή, σίγουρα υπάρχει μια έντεχνη προσπάθεια από τον δημιουργό να μπερδέψει για τον ακριβή τόπο, για το χρονικό πλαίσιο και για τη μυθική εκδοχή των καταστάσεων που αφηγείται. Πιο συγκεκριμένα, μια μπάντα από τζιτζίκια και οι τακτικές επισκέψεις του ήρωα σ’ ένα φανταστικό μπαρ επικυρώνουν μια προσπάθεια διαφυγής από την πραγματικότητα και λειτουργούν ως εισιτήριο ταξιδιού στο ευφάνταστο μυαλό του γράφοντος. Πάντως μέχρι το τέλος του Παραμυθιού, ο ίδιος αφήνει πολλά ενδεχόμενα ανοιχτά για την ακριβή τελική έκβαση της ιστορίας. Κι αυτό είναι κάτι που αιχμαλωτίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία στιγμή.
Ειδικότερα το μινόρε, μουσική ορολογία, υπερθεματίζει έντεχνα την κατά τα άλλα δυστοπική αφήγηση εν μέσω υποενοτήτων με τίτλους «Το Ανάποδο» –που είναι γραμμένο και ανάποδα!–, «Οι Τζίτζικες», «Η Αυτοκτονία», «Μαμ. Κακά. Δουλειά και Νάνι;» και «Η Αποκάλυψη». Επιπρόσθετα, τα ονόματα των χαρακτήρων που διαπλέκονται με την εξιστόρηση, επιτείνουν το φαντασιακό του Παραμυθιού και προωθούν τη δράση απρόσμενα. Πρόσωπα όπως ο μπάρμαν, ο Μπλέικ Μπλοκ Κρακ, ο Νον Στόμακ Τζο, ο Τζάκ Ποτ –που σημειωτέον είναι ελέφαντας–, η Σιρίνα η διάφανη και τα τρία Σιαμαία αδέρφια αλληλεπιδρούν με τον ήρωα τοιουτοτρόπως. Στην πορεία εμφανίζεται και ο Κόναν ο Νάνος και ο Ινσέιν Φάραγουει. Ιδιαίτερα, για ένα πρόσωπο από τα προαναφερθέντα, αποδίδεται στην τελευταία υποενότητα ολόκληρο ποίημα έμμετρο το οποίο αποτελείται από πέντε τετράστιχες στροφές που κάποιες φορές ομοιοκαταληκτούν πλεκτά.
Τι μπορεί να συμβαίνει λοιπόν σ’ αυτό το Παραμύθι που αν και παιδικό, έχει ενήλικο ρυθμό; Ο ρεαλισμός δεν χωρά σε κανένα μονοπάτι προώθησης της ιστορίας δίνοντας την ευκαιρία, όπως και κάθε παραμύθι που σέβεται τον εαυτό του, να μας ταξιδέψει σε απρόοπτες ονειρικές περιπτύξεις και παράλογες συνθήκες «Κοίταξα ξανά τον τύπο με τα ίδια μου τα μάτια, και μετά πάλι απ’ τον καθρέφτη. Τα μάτια μου έβλεπαν τον τύπο καθισμένο και το Νάνο να κρατά την καρέκλα. Ο καθρέφτης έδειχνε έναν κομμένο άνθρωπο στη μέση…»
Σημειωτέον πως υπάρχει ταύτιση της συγκαιρινής κοινωνικο–πολιτικής προβληματικής με τον κόσμο του Παραμυθιού. Διαβάζουμε πως «Τι μιζέρια Θεέ μου! Να δουλεύεις για να επιβιώνεις και να επιβιώνεις για να μπορείς να δουλεύεις…». Επίσης θίγεται έντεχνα το απρόσωπο αστικό περιβάλλον που οδηγεί τον ήρωα στον εσωτερικό μονόλογο «…Παρατηρούσα την ομορφιά αυτής της πόλης, με τα καφέ της, τα μπαρ, τα αγάλματα, τα μπαρμπέρικα, τα σουβλατζίδικα. Γιατί να είναι γεμάτη με μίσος, οργή, φασίστες, μπάτσους, κλέφτες, άστεγους, δολοφόνους, βιαστές, τρομαγμένους ανθρώπους εξαρτώμενους από την ψευδαίσθηση της ασφάλειας, ανθρώπους που έχουν ξεχάσει να μυρίζουν, να κοιτάζουν, να αγγίζουν και να τρελαίνονται;» Άλλες κοινωνικές προεκτάσεις αποτελούν την προβληματική του φυλοπροσδιορισμού της Σιρίνας «Έτσι εξηγείται γιατί είναι διάφανη. Γιατί πέθανε σε άλλο σώμα απ’ αυτό που γεννήθηκε…»
Τέλος, μια δυνατή υπερρεαλιστική εικόνα που συγκράτησα είναι από την υποενότητα «Οι Τζίτζικες», όπου «[ ] Όταν το πρόγραμμα των μουσικών έφτανε στο τέλος του, το καταλάβαινες, επειδή άρχιζαν να λιώνουν σαν κεριά. Όταν πια έλιωναν εντελώς, σταματούσε η μουσική και ο μαγαζάτορας ακουμπούσε πάνω τους το μεροκάματο, εκείνοι ρούφαγαν τα χρήματα μέσα τους και γλιστρούσαν απ’ τις χαραμάδες των ξύλων έξω απ’ το τραπέζι».
Αν με ρωτήσετε πού μπορείτε να βρείτε το Παραμύθι, δεν θα μπορέσω να σας το πω με βεβαιότητα. Σίγουρα ο Ιάσονας με διαβεβαίωσε πως το φέρνει αυτοπροσώπως στην πόρτα σας με το ποδήλατό του στα πλαίσια του «art on wheels». Ίσως, και να πάει καινούργια αντίτυπα στο καφέ «mr. Bean», οπότε και με ένα συμβολικό αντίτιμο να το προμηθευτείτε, το μόνο πρόσκομμα που προσωπικά βρίσκω στις αυτοεκδόσεις και είναι σχετικό με την διαθεσιμότητα των εντύπων. Σε κάθε περίπτωση, το email του δημιουργού είναι διαθέσιμο για οποιαδήποτε επικοινωνία. Εκτός κι αν είναι κι αυτό αποκύημα της φαντασίας του μπάρμαν ή της Σιρίνας της διάφανης, -ποιος ξέρει;-
Υ. Σ Τον Ιάσονα είχα τη χαρά να τον ακούσω να απαγγέλλει μετά μουσικής το Παραμύθι του στο στέκι του Λέλου, μετά από πρόσκληση της φίλης μου της Μαίρης τις προάλλες. Αναζήτησα και βρήκα το τελευταίο αντίτυπο στο καφέ «mr. Bean» στα Εξάρχεια. Ξεκίνησα να το διαβάζω εν μέσω του καφέ μου και άνοστων κερασιών που είχα αγοράσει απ’ την Ομόνοια. Επειδή με ρώτησε με ποιόν χαρακτήρα ταυτίστηκα εγώ προσωπικά, ως γνήσια δίδυμος θα αναφέρω δυο: τη Σιρίνα τη διάφανη και τον Νον Στόμακ Τζο. Για να μάθετε το γιατί, οφείλετε να το διαβάσετε κι εσείς και να ταυτιστείτε γιατί όχι με τη σειρά σας με τα δρώντα πρόσωπα του παραμυθιού. Σας συστήνω το παιδικό του Παραμύθι ανεπιφύλακτα, όχι τα κεράσια. Καλή ανάγνωση.
Βιογραφικό του συγγραφέα:
Ο Ιάσων Άλυ γεννήθηκε το 1996 στην Αθήνα. Έχει ελληνικές και αραβικές ρίζες από την Αίγυπτο. Μεγάλωσε στα νότια προάστια της Αθήνας, συγκεκριμένα στην Αργυρούπολη. Είναι σπουδαστής της δραματικής σχολής του Ωδείου Αθηνών. Ασχολείται ερασιτεχνικά με τη συγγραφή αρκετά χρόνια δεδομένου του νεαρού της ηλικίας του. Άλλα έργα του αποτελούν την ποιητική συλλογή με τίτλο «Διπλή Σεροτονίνη με πάγο» την οποία εξέδωσε το 2018. Πολλοί στίχοι του έχουν τραγουδηθεί σε μουσικές σκηνές στην Ελλάδα από τον ίδιο και άλλους μουσικούς. Μότο του Ιάσονα είναι: «Τα πάντα αποτελούν έμπνευση. Ακόμα και η παντελής απουσία της.»
Email επικοινωνίας: [email protected]
Πηνελόπη Ζαρδούκα
Ποιήτρια και Φιλόλογος